Minister Gliński z wizytą w Obserwatorium na szczycie Pop Iwan
W dniach 16-18 czerwca Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński odbył wizytę dyplomatyczną na Ukrainie. Minister odwiedził także Obserwatorium Astronomiczne na górze Pop Iwan, w zachodniej Ukrainie.
Wizyta Ministra Glińskiego w Obserwatorium Astronomicznym wiązała się ze wspólnym, polsko-ukraińskim przedsięwzięciem odbudowy zabytkowego obserwatorium, które w okresie międzywojennym znajdowało się na terytorium Drugiej Rzeczpospolitej. Wizyta Ministra pokazała znaczenie przedsięwzięcia zarówno dla Polski, jak i Ukrainy. Minister osobiście obejrzał zabytek, skontrolował również postęp prac rewitalizacyjnych. W składzie delegacji Ministra Glińskiego znajdowała się reprezentacja Studium Europy Wschodniej na czele z Janem Malickim. Na miejscu dołączył rektor Uniwersytetu Przykarpackiego, Ihor Cependa. Rewitalizacja Obserwatorium od 2011 roku w większości finansowana jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Obserwatorium Astronomiczne im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na górze Pop Iwan, zwane potocznie „Białym Słoniem” zostało otwarte 29 lipca 1938 roku, służąc jako obiekt badawczy Państwowemu Instytutowi Meteorologii i Uniwersytetowi Warszawskiemu. Budynek, wzniesiony w okresie międzywojennym, znajdował się w miejscu ówczesnej granicy Polski z Czechosłowacją, później z granicy polsko-węgierskiej.
W momencie wybudowania obserwatorium, obok Pic du Midi w Pirenejach, było najnowocześniejszym tego typu obiektem w Europie.
Wobec agresji sowieckiej na Polskę w 1939 z obserwatorium zdemontowano najcenniejsze urządzenia optyczne, które zachowały się do dziś w Planetarium Śląskim w Chorzowie i obserwatorium w Ostrowiku. Sam budynek, przejęty przez sowietów stopniowo popadał w ruinę, zaś znajdujące się w nim wyposażenie zostało rozkradzione.
Gmach budynku, wzorowany na architekturze zamku w Przemyślu, już w latach 90. XX wieku uznany został za przykład kulturowego i naukowego dziedzictwa Polski. Od 2011, dzięki funduszom pochodzącym od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i staraniom Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, obserwatorium jest w stanie odbudowy. Z inicjatywy Studium Europy Wschodniej i Przykarpackiego Uniwersytetu narodowego (Ukraina) trwają wzmożone prace remontowe, mające na celu utworzenie interdyscyplinarnego ośrodka współpracy akademickiej i badań z zakresu botaniki, geologii, sejsmologii, meteorologii, astronomii i ornitologii, a także Polsko-Ukraińskiej Stanicy Ratowniczej i Szkoły Ratownictwa Górskiego.
Planowana data otwarcia – 80. rocznica otwarcia obserwatorium – wyznaczona została na 29 lipca 2018 roku.
Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją z wyjazdu