W ciągu ostatnich sześciu miesięcy prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenko został dwukrotnie zaproszony na Łotwę. Po raz pierwszy o możliwej wizycie Łukaszenki w Rydze łotewskie  Ministerstwo Spraw Zagranicznych wspomniało półtora roku temu.

Oficjalnie na Łotwę Łukaszenkę zaprosił szef MSZ tego kraju Edgars Rinkēvičs podczas lipcowej wizyty w Mińsku. W październiku zaproszenie zostało powtórzone przez wiceprzewodniczącego łotewskiego sejmu Gundarsa Daudze, który również odwiedził Białoruś.

Co jest powodem aktywizacji Rygi w sprawie „ocieplenia” stosunków między oficjalnym Mińskiem a UE? – to pytanie zadał ekspertom białoruski portal „Biełorusskij Partizan”.

Zdaniem politologa z Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego Vytisa Jurkonisa, taka polityka Rygi w stosunkach z Mińskiem jest całkiem zrozumiała: „Trwa to nie od dzisiaj. Łotwa działała na rzecz poprawienia stosunków jeszcze przed swoją prezydencją w UE w 2015 roku. Ryga popierała również zniesienie sankcji wobec Mińska, mimo, że sytuacja w zakresie obrony praw człowieka na Białorusi specjalnie  się nie poprawiła”.

Zdaniem politologa, powody ocieplenia są wyłącznie  pragmatyczne, ale wychodzą z „błędnych geopolitycznych założeń”. Jurkonis wskazuje przy tym na ekspertów z Mińska i Brukseli, którzy „na poważnie mówią o możliwości utworzenia neutralnej Białorusi, porównując ją z Finlandią”. Zdaniem litewskiego politologa, taka teoria  bazuje wyłącznie na wypowiedziach Łukaszenki i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.

Z kolei białoruski ekspert Andrej Fiodarau zauważa, że aktywacja strony łotewskiej zbiegła się w czasie z próbami przejęcia przez Moskwę  białoruskiego tranzytu. W związku z tym zainteresowanie Łotwy Mińskiem może być spowodowane względami ekonomicznymi.

– Białoruś eksportuje przez Łotwę potaż i produkty naftowe. Jeśli moja teoria  dotycząca przyczyn ekonomicznych jest słuszna, zrozumiałe, że łotewskie państwo jest zainteresowane zbliżeniem z Mińskiem. Nie osoby prywatne, tylko państwo łotewskie. – mówi. – Jednak nie sądzę, by wizyta Łukaszenki na Łotwie  jakoś specjalnie wpłynęła na  stosunki Mińska z Rosją. Wydaje mi się, że wiele zależy od tego, czy Łukaszenko pojedzie na szczyt Partnerstwa Wschodniego. Podobne „ocieplenie” , które miało miejsce między Białorusią, a Litwą zakończyło się po brutalnym stłumieniu  mińskich protestów przeciwko wynikowi  wyborów prezydenckich 19 grudnia 2010 r.

Źródło: Nasza Niwa, Biełta, BiełaPAN, Biełorusskij Partizan

Opracowanie BIS — Biuletyn Informacyjny Studium