Szkoła Letnia dla studentów z uczelni ukraińskich w ramach ,, Studiów Wschodnich”
W dniach 21-26 sierpnia odbyła się już czwarta z kolei Szkoła Letnia w Ostrogu dla studentów z uczelni ukraińskich , które w ramach Studiów Wschodnich realizują wspólnie z SEW UW studia przemienne. Szkoła była zrealizowana w mającej około 45o lat tradycji uczelni; Uniwersytet Narodowy- Akademia Ostrogska. Plan wykładów został ułożony przy współudziale sekretarz Stacji Kijowskiej SEW UW prof. Aleksandry Hnatiuk i dziekana z UN AO dr Witalija Lebediuka. Kierownikiem szkoły był wykładowca SEW płk rez. Tadeusz Krząstek. Wykłady w tym roku dotyczyły problematyki bezpieczeństwa informatycznego oraz zagrożeń wojną hybrydową krajów Europy Środkowo – Wschodniej, reakcji NATO i UE na aneksje Krymu i rozwój wojny w Donbasie w latach 2014-2017.Drugi blok tematów dotyczył historii walk o niepodległość Polski i Ukrainy na początku XX. wieku. Omówione zostało polityczne i militarne znaczenie układu Piłsudski- Petlura, miejsce tego trudnego braterstwa broni w historii i tradycjach obu krajów, jego współczesny wymiar polityczny. Drugi rok z rzędu M.Gołkowski prowadził naukę języka polskiego. Zajęcia te zostały bardzo pozytywnie przyjęte przez studentów. W Szkole Letniej wykłady prowadzili z SEW : były Konsul Generalny w Kaliningradzie oraz w Mińsku na Białorusi Marek Gołkowski , Adam Balcer i Tadeusz Krząstek. UN AO reprezentowali: prorektor prof. Petro Kraliuk , dr Witalij Lebediuk, prof. Dmytro Szewczuk. Uczestnikami byli studenci z następujących ukraińskich uczelni; Akademii Kijowsko- Mohylańskiej, Uniwersytetu Narodowego Akademia Ostrogska, Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego w Iwanofrankiwśku. Szkołę otworzyłi zamknął osobiście rektor akademii prof. Ihor Pasicznyk.
Znakomitym uzupełnieniem wykładów był program historyczny umożliwiający poznanie studentom bogatych i wielokulturowych tradycji Ostrogu I Krzemieńca. Wielkie wrażenie jak zawsze zrobiło na studentach zwiedzenie Muzeum Akademii Ostrogskiej założonej w r. przez Wojewodę Kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego. Unikalną wartość w skali całego świata mają najstarsze księgi wydane w Drukarni Ostrogskiej prowadzonej przez Iwana Fedorowycza – w tym wydana w 1581r. pierwsza edycja Biblii w języku starocerkiewnym pod redakcją Smotryckiego / wartość giełdowa Biblii wyceniana jest obecnie na 1 mln dolarów amerykańskich/. W muzeum znajduje się jeszcze kilkanaście unikalnych dzieł rękopiśmiennych, wydawnictw z Xvi wieku i późniejszych okresów. Księgozbiór Akademii Ostrogskiej należy do najcenniejszych i najbogatszych nie tylko na Ukrainie ale w tej części Europy. Kustoszem muzeum jest dr Anastazja Heleniuk- absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym roku oprowadzał po muzeum kustosz Witalij Bondaryk.
Ostróg istniał już jako gród w czasach Księstwa Wołyńskiego. W Xvi wieku toczyły się o niego walki polsko-litewskie. W 1386r. został przyłączony do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Prawa miejskie magdeburskie miał nadane w 1586r.Masto wpisane zostało głęboko w historię: Rusi, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczypospolitej Obojga Narodów, carskiej Rosji, historię II RP .Po 1945r. należało do ZSSR I od 1991r. jest miastem ukraińskim. Położone nad Wilią wpadającą do Horynia było wielkim ośrodkiem kultury na Wołyniu, przede wszystkim wiodącym ośrodkiem myśli prawosławia. W Ostrogu znajdowało się dziewięć cerkwi, piękna synagoga z XVI wieku z unikalną renesansową attyką, Kolegium Jezuitów, wspaniały kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny . Zachowana baszta zwana ,,Tatarską” oraz nieliczne groby świadczą, że w Ostrogu żyli także Tatarzy. Zachowane pamiątki świadczą jak bogatym kulturowo ośrodkiem był Ostróg. Ich poznanie było wielkim odkryciem dla studentów z innych uczelni z poza Ostroga.
W ramach szkoły odbyła się podróż historyczna do Krzemieńca-słynnych Wołyńskich Aten. Przewodnikami byli po Krzemieńcu M.Gołkowski i T.Krząstek. Udało się zwiedzić Muzeum Juliusza Słowackiego, kościół polski, Liceum Krzemienieckie , ruiny zamku królowej Bony. Studenci byli zauroczeni panoramą Krzemieńca ze wzgórz zamkowego. Bez wyjątku byli pierwszy raz w Krzemieńcu, nie słyszeli wcześniej o tym ośrodku kultury na Wołyniu, wspaniałych tradycjach oświeceniowych Liceum Krzemienieckiego. Kolejny raz już okazało się, że Krzemieniec jest biała plamą w systemie edukacji humanistycznych uczelni ukraińskich mających największą renomę w społeczeństwie ukraińskim.
Szkoła była ważnym rozdziałem przygotowania studentów z Ukrainy do studiów w Polsce. Jej uczestnicy jednoznacznie ocenili, że wykłady były dla nich wielką przygodą intelektualną. Postulowali zwiększenie programu o kilka jednostek dydaktycznych. Na zakończenie wszyscy uczestnicy szkoły otrzymali ozdobne certyfikaty z herbem Akademii Ostrogskiej.