„Mieszkańcy uciekają z mojego kraju, który nie istnieje jako niezależne państwo. Zależy całkowicie od Zachodu, ale nie podziela jego wartości. Żyjemy z pieniędzy UE, ale wkrótce się skończą. Potrzebujemy silnej Rosji dlautrzymania światowej równowagi”.

Jak wykazują badania przeprowadzone w trzech krajachbałtyckich, tego typu nastroje  najczęściej występują naŁotwie, zwłaszcza wśród jej rosyjskojęzycznychmieszkańców. Do takiego wniosku doszli naukowcy z Uniwersytetu Łotewskiego, Mārtiņš Kaprāns i Inta Mieriņa, autorzy badania „Ideologiczna polaryzacja w społeczeństwach bałtyckich”.

Temat ten stał się przedmiotem badań Uniwersytetu Łotewskiego na początku 2019 r. Około tysiąca osób z Estonii, Łotwy i Litwy odpowiedziało wówczas na pytania  naukowców dotyczące prozachodniego kierunku ich państw, stosunku do imigrantów oraz protekcjonizmu państwowego. Okazało się, że  najsilniejsza polaryzacja poglądów na te tematy występuje na  Łotwie i w Estonii . Przy czym na Łotwie najwięcej różnic dotyczyprozachodniego kierunku kraju oraz kondycji państwa, natomiast jeżeli idzie o stosunek do imigrantów, największe różnice widać w Estonii.

Tylko na Litwie obserwuje się względną jedność opinii publicznej we wszystkich badanych kwestiach.

Autorzy badania zwrócili szczególną uwagę na poglądyopiniotwórczych środowisk krajów bałtyckich (około 13%) — tj. na ludzi, którzy mogą wpływać na nastroje  współobywateli. Okazało się, że liderzy opinii na Litwie iw Estonii są bardziej prozachodni, niż na Łotwie, gdzie wiele środowisk opiniotwórczych wyraża sceptycyzm wobec zachodnich wartości.

Jeżeli idzie państwowy protekcjonizm i imigrantów liderzy opinii w  krajach bałtyckich są podzieleni, przy czym podziały te próbuje pokonać jedynie Estonia: były prezydent kraju Toomas Hendrik Ilves zaprosił ludzi do pracy w jego kraju.

Na Łotwie i Litwie przywódcy państwa są znacznie bardziej sceptyczni wobec imigrantów.

W Estonii i na Litwie liderzy opinii częściej widzą zagrożenie w Rosji i uważają, że sankcje powinny zostać wzmocnione. Jednocześnie „apolityczni” przedstawiciele społeczeństwa łotewskiego rzadziej niż w innych krajach bałtyckich obwiniają Rosję o wojnę wUkrainie.

Główne kontrowersje nad Bałtykiem dotyczą kierunkówprozachodniego i antyzachodniego

Łotwa jest jedynym krajem bałtyckim, w którym nastroje prozachodnie są niższe od antyzachodnich: 46,5% vs. 53,5%. Najbardziej prozachodnie są nastroje w Estonii (63,4%). Na Litwie ludzie sympatyzujący z Zachodem stanowią ponad połowę społeczeństwa — 58,2%.

Co szósta osoba na Łotwie ma zdecydowanienegatywny stosunek do Zachodu, podczas gdy w Estonii i na Litwie zwolennicy radykalnych antyzachodnich nastrojów stanowią ok. 7%. Jak jednak zauważają badacze i w Estonii i na Litwie stosunek do Zachodu staje się coraz bardziej chłodny.

Źródło: DELFI Žinios, Lietuvos rytas, DELFI.lv, Eesti Rahvusringhääling

Opracowanie BIS — Biuletyn Informacyjny Studium