ETPC: Represje ZSRS przeciwko partyzantom litewskim można uznać za ludobójstwo
We wtorek, 12 marca, Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) stwierdził, że sądy litewskie słusznie uznały represje sowieckie wobec partyzantów litewskich za ludobójstwo. W tym wypadku ETPC zgodził się z orzeczeniem Sądu Najwyższego Litwy, wg którego systematyczna eksterminacja partyzantów litewskich przez sowieckich okupantów powinna zostać uznana za ludobójstwo narodu litewskiego.
Sędziowie stwierdzili, że partyzanci litewscy „odegrali znaczącą rolę w zachowaniu tożsamości narodowej i kulturowej kraju”.
Skargę do Trybunału w Strasburgu złożył Stanislavas Drelingas, jeden z uczestników aresztowania dowódcy litewskiej partyzantki , Adolfasa Ramanauskasa-Vanagasa. Drelingas, wg którego litewscy sędziowie zbyt szeroko zinterpretowali pojęcie ludobójstwa.
Sąd w Strasburgu odniósł się też do litewskiego procesu przeciwko S. Drelingasowi, który, mimo że nie był bezpośrednim wykonawcą egzekucji na A. Ramanauskasie-Vanagasie, „jako zwykły człowiek nie powinien był ślepo słychać rozkazów rażąco naruszających prawa człowieka, zwłaszcza prawo do życia”.
Drelingas, urodzony w 1931 r., został skazany za udział w aresztowania A. Ramanasuskasa-Vanagasa w październiku 1956 roku. Biorąc pod uwagę słaby stan zdrowia i drugorzędną rolę Drelingasa w tej operacji, Sąd Najwyższy skrócił jego pięcioletni wyrok.
Po drugiej wojnie światowej A. Ramanauskas-Vanagas dowodził partyzantami Dzukii (litewska nazwa Wileńszczyzny), a w 1949 r. podpisał z innymi oddziałami partyzanckimi Deklarację Ruchu Walki o Wolność Litwy. Walka zbrojna o przywrócenie niepodległości Litwy prowadzona była od 1944 r.
Ramanauskas-Vanagas został aresztowany w 1956 r., poddany torturom i rozstrzelany w następnym roku. Kontrowersje budzi jego rzekomy udział w eksterminacji Żydów w czasie II wojny..
Źródło: DELFI Žinios, Lietuvos rytas, DELFI.lv, Eesti Rahvusringhääling
Opracowanie BIS — Biuletyn Informacyjny Studium