Kronika Studenckiego Objazdu Naukowego 2013

Objazd naukowy organizowany corocznie pod koniec roku akademickiego dla studentów I roku jest niezwykle ważną częścią programu studiów magisterskich SEW UW. Łączy wiedzę z wielu dyscyplin naukowych, m.in.: historii, historii sztuki, polityki, bezpieczeństwa, kultury, religii i geografii.

W trakcie objazdów studenci wygłaszają referaty i komunikaty, prezentują informacje o zabytkach, kulturze mieszkańców zwiedzanych regionów i miast, przybliżają biografie związanych z poznawanym obszarem wybitnych postaci ze świata polityki, kultury i sztuki, a także dowódców wojskowych. Pod kierownictwem naukowym kadry dydaktycznej, studenci przygotowują również materiały ilustracyjne do swoich wystąpień: mapy, szkice operacji i bitew, zdjęcia wybranych zabytków, kopie rycin i szkice zamków, twierdz, pałaców i innych obiektów, które zachowały się obecnie w szczątkowym stanie. Objazdy naukowe Studium Europy Wschodniej, wyruszające w trudno dostępne rejony są niezmiernie wyczerpujące , zarówno dla kadry dydaktycznej jak i studentów.

Ambicją naszą w trakcie objazdu jest dotarcie do zabytków, miejsc pamięci odległych od  popularnych szlaków turystycznych opisanych w przewodnikach historyczno-krajoznawczych.  To właśnie sprawia, że program zawsze jest bardzo napięty. Podobnie było i w tym roku.

 Po Białorusi da się wytyczyć wiele ciekawych tras. W tym roku objechaliśmy(w dniach 22 maja – 1 czerwca 2013 r). dzisiejszą północną i centralną Białoruś, region o szczególnie bogatej historii. Terytorium krzyżujących się kultur, wyznań, oryginalnych tradycji, do dzisiaj dnia zamieszkałe przez wiele narodowości. 21 studentów i 4 przedstawicieli kadry przejechało w trakcie dziesięciu dni ponad 2500 km i odwiedziło ponad 50 miast, miasteczek, wsi i miejsc upamiętniających historię tych ziem i ich mieszkańców.

Dr hab. Joanna Gierowska-Kałłaur (kierownik naukowy tegorocznego Objazdu) opracowała projekt pozwalający zróżnicowanemu gronu uczestników, wyruszającemu na ziemie byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, dostrzec w trakcie podróży pozostałości  wielu kultur i narodów, które współtworzyły bogatą historię Wielkiego Księstwa Litewskiego, żyją współcześnie na terenie obecnej Białorusi. Wśród Kadry znalazł się specjalista od spraw historii Żydów –  prof. Andrzej Żbikowski oraz wykładowca SEW UW, człowiek olbrzymiej erudycji – płk Tadeusz Krząstek. Sekretarzem tegorocznego Objazdu był Maciej Wilczyński, do którego obowiązków należało logistyczne zabezpieczenie objazdu.

Zazwyczaj Uczestnicy objazdów przedstawiają część referatów w jęz. angielskim podczas konferencji ze studentami z kraju regionu, w trakcie których wywiązuje się ożywiona dyskusja. Tym razem w myśl zasady „primum non nocere” zrezygnowaliśmy z tego rozwiązania. Uczestnicy przedstawiali po dwa referaty  i trzy komunikaty na wybrane przez siebie tematy. Po ich wysłuchaniu staraliśmy się aranżować dyskusję w naszym własnym gronie.

Tematyka referatów  tegorocznego Objazdu dotyczyła następujących głównych zagadnień:

  • Rysu historycznego ziem, przez które przejeżdżaliśmy.
  • Problemu nieudanego kształtowania się państwowości białoruskiej w okresie I Wojny Światowej oraz poszukiwania przyczyn fiaska podejmowanych inicjatyw.
  • Zagadnienia tożsamości Białorusinów – w przeszłości i obecnie.
  • Polityki bezpieczeństwa współczesnego państwa białoruskiego, jego miejsca i roli w ramach WNP I ZBiR.

Na trasie odwiedziliśmy 13 zamków. Zobaczyliśmy wiekowe zamki w Grodnie, Holszanach, Krewie. Szukaliśmy ich pozostałości w Ikaźni i Druji. Weszliśmy w strugach deszczu na wzgórze zamkowe w Brasławiu, staliśmy pod dawnym zamkiem Sapiehów w Mińsku i zwiedzaliśmy imponujące i wspaniale odnowione zamki w Mirze i Nieświeżu. Chodziliśmy po ruinach zamku w Nowogródku i byliśmy w, odbudowywanym społecznie przez Białorusinów, zamku w Lubczu. Niezapomniane wrażenia wynieśliśmy z Różany Sapiehów – oświetlanej błyskami piorunów. Wreszcie z uznaniem obejrzeliśmy postępy remontu olbrzymiego pałacu Pusłowskich w Kosowie Poleskim.

Dla wielu osób niesamowitym doświadczeniem były wizyty w dworku Wańkowicza w Mińsku, oraz w zrekonstruowanych siedzibach Mickiewiczów w Zaosiu i Kościuszków w Mereczowszczyźnie. Odnaleźliśmy też dworek Trauguttów w Kobryniu.

Oprócz dworków zwiedzaliśmy też i inne ekspozycje muzealne –  m. in. na Starym i Nowym Zamku w Grodnie, Muzeum Architektury Cerkwi Św. Sofii w Połocku , Muzeum Połocka w Domu Piotra I. Z kolei w Brześciu kolosalne wrażenie zrobiło na nas muzeum przedmiotów skonfiskowanych przez białoruską służbę graniczną.

Bez znajomości przeszłości nie sposób zrozumieć teraźniejszości. Historyk, który znajdzie się w nowym miejscu, zawsze pierwsze swoje kroki kieruje m.in. do świątyń i na cmentarze. Te ostatnie zazwyczaj mówią nam najwięcej o przeszłości ziemi, na której się właśnie znajdujemy. Wielkim przeżyciem dla każdego uczestnika objazdu było spotkanie z Panią Teresą Bohatyrowicz, która doprowadziła nas do mogiły 40-tu powstańców z 1863 w głębokiej puszczy oraz do grobu Jana i Cecylii, legendarnych bohaterów z książki Elizy Orzeszkowej ,,Nad Niemnem”. Podobnie było gdy udało nam się odnależć pomnik i mogiły żołnierzy 76 Słuckiego Pułku Strzelców poległych w leśnych ostępach pod Baranowiczami w 1920 roku.

Urzekł nas życzliwy stosunek mieszkańców dzisiejszej Białorusi do nas – przyjezdnych, a także do licznych na tych ziemiach polskich grobów. Jest rzeczą godną najwyższego uznania, iż groby te niszczone są jedynie przez czas, a nie przez ludzi chociaż znajdują się w wielu odległych miejscach, głębokim borze…

Na trasie oczywiście zwiedzaliśmy wszystkie zachowane obiekty sakralne. Proporcje w jakich się one zachowały w tym rejonie Białorusi były wielce mówiące. Szczególnie silne wrażenie wywarły na nas cztery perły architektury obronnej: dwie murowane cerkwie (Murowanka i Synkowicze) oraz dwa kościoły katolickie (Komaje i Iszkołdź). W pamięci pozostaną nam też stojące naprzeciw siebie monumentalne świątynie- kościół i cerkiew w niewielkim miasteczku Głębokie.

Obszar obecnej Białorusi przez kilka wieków wpisany był w historię Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jego część również w dzieje II RP. Dlatego też ślady i zabytki polskiej kultury materialnej i duchowej (sakralnej) są szczególnie bogate i wyjątkowo bliskie sercu Polaków. Tym bardziej, że jest to teren do 1939 roku wchodzący w skład polskich województw wileńskiego i nowogródzkiego.

Objazd prowadzony był pod hasłem tolerancji dla narodów i wyznań spotykanych na terytorium b. WXL oraz szacunku dla tych, którzy tę Ziemię kochali i na niej zginęli.

Rejon ten stanowi część żywej kroniki wielkiej historii, do której często się odwołujemy. Podróż śladami Tadeusza Kościuszki, Adama Mickiewicza, Elizy Orzeszkowej, Romualda Traugutta, wizyta we wspaniałej rezydencji Radziwiłłów  w Nieświeżu, czy w zamku królewskim w Grodnie było nie tylko wielką, życiową przygodą, ale również niezapomnianym przeżyciem, do którego uczestnicy objazdu będą wielokrotnie powracać.

Z tego objazdu wynosimy również pozytywne opinie i spostrzeżenia dotyczące bazy turystycznej na Białorusi. Kraj jest bardzo zróżnicowany. W wielu miejscowościach jest już dobra baza hotelowa i mała gastronomia. Należy wyróżnić tu ; Grodno, Lidę, Połock, oczywiście Mińsk, Nowogródek, Baranowicze, Kobryń i Brześć. W tym zakresie zmiany na Białorusi idą we właściwym kierunku.

Przez kilka dni, na pokładzie naszego „SOR-a” – biało – czerwono – białej strzały z Bielska Podlaskiego, mknęliśmy szlakami nad Niemnem, Dźwiną, Wilią, Szczarą, w Puszczy Nalibockiej, nad jeziorem Świteź, Miadzioł i Narocz. Mogliśmy poznać się bliżej, zżyć się ze sobą, spędzić czas twórczo, ale też i wesoło.

Prezentujemy kronikę fotograficzną objazdu z nadzieją, że zachęci ona wszystkich jego uczestników do duchowego powrotu na piękną Białoruś, a wielu innych, zapewne też przyszłych studentów i absolwentów SEW – u z ubiegłych lat, oraz wiele tysięcy internautów odwiedzających systematycznie strony internetowe Studium do odbycia podróży naszym śladami, szlakami zapisanymi w historii Litwy, Polski i Białorusi.

Oto jak przebiegała trasa:

Odcinek 1: Grodno-Ikaźń (m.in. przez Szczuczyn, Iwie, Postawy)

Odcinek 2: Ikaźń-Lubcz (m.in. przez Połock, Mińsk, Nowogródek)

Odcinek 3: Słonim-Brześć (m.in. przez Kosów Poleski i Kobryń)

 

Dzień 1.

Pierwszego dnia przemierzyliśmy wzdłuż i wszerz Grodno, zaczynając od zwiedzenia Muzeów Starego, Nowego i Niskiego Zamku, a kończąc na usytuowanej nad brzegiem Niemna, najstarszej w Grodnie, cerkwi św.św. Borysa i Gleba. Dzień zakończyliśmy rozmową z Konsulem Generalnym RP w Grodnie – Andrzejem Chodkiewiczem.

Fot. 1. Początek objazdu przed Starym Zamkiem w Grodnie. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 2. Przed cerkwią św. św. Borysa i Gleba w Grodnie. (fot. W. Kann)

Fot. 3. Referat w okolicach pomnika E. Orzeszkowej w Grodnie. (fot. M. Wilczyński)

Fot.  4. i 5. Natalia Rudczyk – szambelanowa ze Studium. Przed Nowym Zamkiem. Grodno. (fot. K. Dydyna)/Herb Grodna. (fot. T. Krząstek)

Fot. 6. Referat w ruinach fortu nr 2. Naumowicze – okolice Grodna. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 7. i 8. Krzyż i tablica pamiątkowa w forcie Naumowicze, gdzie w 1941 r. Niemcy zamordowali ponad 3 tys. Polaków – okolice Grodna. (fot. T. Krząstek)

Fot. 9. Kodziowce – miejsce spoczynku żołnierzy 101 Rezerwowego Pułku Ułanów zamordowanych we wrześniu 1939 r. przez żołnierzy Armii Czerwonej – okolice Grodna. (fot. T. Krząstek)

Fot. 10. i 11. Groby żołnierzy polskich zamordowanych we wrześniu 1939 r.  przez Armię Czerwoną w Sopoćkiniach – okolice Grodna.  (fot. T. Krząstek)

Fot. 12. Uczestnicy objazdu na cmentarzu w Sopoćkiniach – okolice Grodna. (fot. T. Krząstek)

Dzień 2

Drugiego dnia obejrzeliśmy część grodzieńskiego rejonu umocnionego, miejsce śmierci gen. Olszyny-Wilczyńskiego. Najciekawszym wydarzeniem tego dnia było niespodziewane spotkanie w Bohatyrowiczach z p. Teresą Bohatyrowicz, która pokazała nam, opisany w „Nad Niemnem” E. Orzeszkowej, krzyż upamiętniający 40 powstańców 1863 r. oraz grób Jana i Cecylii.

Fot. 13. W drodze pomiędzy Grodnem a Bohatyrowiczami – rzeka Niemen. (fot. T. Krząstek)

Fot. 14. Spotkanie z Teresą Bohatyrowicz nad Niemnem. (fot. W. Kann)

Fot. 15. i 16. Referat o historii Jana i Cecylii w Bohatyrowiczach – puszcza w rejonie Bohatyrowicz – grób Jana i Cecylii. (fot. T. Krząstek)

Fot. 17. i 18. Puszcza w rejonie Bohatyrowicz – kurhan, w którym spoczywają prochy 40 powstańców styczniowych poległych w boju z armią carską.  (fot. T. Krząstek)

Fot. 19. Cerkiew gotycka z XVI w. w Murowance. (fot. T. Krząstek)

Dzień 3

Dzień trzeci rozpoczęliśmy od zwiedzania Lidy w towarzystwie przedstawicielki młodzieży polonijnej w Białorusi. Następnie trafiliśmy do Iwia. Jest to miasto, które wyróżnia się najliczniejszą, na terenie obecnej Białorusi, społecznością tatarską. W centrum miasteczka stoi pomnik Czterech Kultur łączący symbole czterech wyznań: Islamu, Judaizmu, Katolicyzmu i Prawosławia. Odwiedziliśmy również m.in. ruiny zamków w Holszanach i Krewie, kościół z cudownym źródłem w Borunach oraz imponujący dawny zbór kalwiński w Smorgoniach.

Fot. 20. Zamek księcia Giedymina. Lida. (fot. T. Krząstek)

Fot. 21. i 22. Ikona Matki Boskiej Ostrobramskiej w kościele Farnym w Lidzie. (fot. T. Krząstek)

Fot. 23. Kamień pamiątkowy przy kościele Farnym w Lidzie. (fot. T. Krząstek)

Fot. 24., 25. i 26. Cmentarz w Lidzie – kwatera żołnierzy polskich poległych w 1920 r. oraz lotników z 5 Pułku Lotniczego. (fot. T. Krząstek)

Fot. 27. Pomnik Czterech Kultur. Iwie. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 28. Kobiety w meczecie. Iwie. (fot. W. Kann)

Fot. 29. Imam Sulejman Habarewicz. Iwie. (fot. W. Kann)

Fot. 30. Śpiewy męskie. Iwie. (fot. W. Kann)

Fot. 31 i 32. „Muzułmanki” ze Studium. (fot. T. Krząstek)

Fot. 33. Ruiny zamku w Holszanach. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 34. Kościół św. Jana w Holszanach. (fot. T. Krząstek)

Fot. 35. Pomnik Zofii Holszańskiej w Holszanach. (fot. T. Krząstek)

Fot. 36. Ruiny zamku w Krewie, w którym została podpisana w 1385 r. pierwsza unia polsko-litewska. (fot. T. Krząstek)

Fot. 37. Kościół obronny p.w. św. Jana Chrzciciela. Komaje. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Dzień 4

Czwarty dzień rozpoczęliśmy w Postawach, w których, dzięki dociekliwości studentów natrafiliśmy na stary, przedwojenny cokół pomnika orła w koronie, zniesiony po II wojnie światowej. Dotarliśmy poprzez Opsę (pałac Platerów, obecnie zmieniany na hotel), Brasław z górą zamkową rozłożony na przepięknym jeziorem Drywiaty oraz Ikaźń pod samą granicę łotewską, do miasta Druja. Po obejrzeniu starej stanicy KOPu, stojących symbolicznie obok siebie przedwojennego – polskiego i obecnego – białoruskiego słupa granicznego, kirkutu, ruin spalonej w 1942 r. synagogi oraz pozostałości zamku z XVI w. udaliśmy się do starożytnego miasta Połocka.

Fot. 38. Cokół pomnika żołnierzy polskich z 1920 r. przy rynku w Postawach. Figura z pomnika została zburzona przez władze radzieckie w latach 50. XX w. (fot. T. Krząstek)

Fot. 39. Pałac Platerów. Opsa. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 40. Brasław. Zdjęcie grupowe na górze zamkowej. (fot. T. Krząstek)

Fot. 41. Druja. Kamień Borysów. Referat Małgorzaty Zawadzkiej. (fot. N. Rudczyk)

Fot. 42. Druja. Na granicy białorusko-łotewskiej. Zdjęcia nad Dźwiną przy słupie granicznym. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 43. Stud. Joanna Bereska – prezentacja historii kościoła św. Trójcy w Drui. (fot. T. Krząstek)

Fot. 44. Druja. Była siedziba placówki KOP, a później szkoły polskiej. (fot. T. Krząstek)

Fot. 45. Nowopołock. Widok z okna autobusu na kompleks przemysłowy. (fot. J. Bereska)

Dzień 5

Piątego dnia swoje tajemnice odkrył przed nami Połock. Po krajoznawczym spacerze ulicami miasta, odwiedzeniu m. in. muzeum historii Soboru Sofijskiego, muzeum krajoznawczego w Domu Cara Piotra I, obejrzeniu kolegium jezuitów i monasteru Spasko–Eufrozyńskiego ulokowaliśmy się nad malowniczym brzegiem rzeki Dźwiny i odbyliśmy sesją naukową, podczas której studenci wygłosili swoje referaty.

Fot. 46. Wizyta w Monasterze Przemienienia Pańskiego i św. Eufrozyny Połockiej w Połocku. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 47. Połock. Prezentacja referatów. (fot. N. Rudczyk)

Fot. 48. Zachód Słońca w Połocku. Widok na Sobór Sofijski. (fot. M. Kucharski)

Dzień 6

Po wyjeździe z Połocka pierwszym miejscem, do którego trafiliśmy, było Głębokie. Miasto można rozpoznać po dwóch, stojących przy rynku, ustawionych frontami do siebie, kościołach, wybudowanych w stylu baroku wileńskiego. Podczas wyjazdu z miasta obejrzeliśmy z okien autobusu byłe więzienie NKWD. Następnie udaliśmy się poprzez Narocz i Miadzioł do Mińska. Przy wjeździe do stolicy Białorusi zatrzymaliśmy się na cmentarzu w Kuropatach na chwilę zadumy i w celu upamiętnienia ofiar.

Fot. 49. i 50. Głębokie – na schodach przed kościołem Karmelitów. (fot. T. Krząstek)/Głębokie – kościół Karmelitów widok od frontu. (fot. M. Zawadzka)

Fot. 51. Pomnik książki w Głębokiem postawiony 2 września 2012 r. z okazji Dnia Białoruskiego Drukarstwa. Motto na pomniku głosi: „Mijały wieki, pokolenia odchodziły w niebyt… A książka – ogromny cud, dzieło ludzkiego rozumu, żyła, niepokoiła serca, rozbudzała myśli. S. Aleksandrowicz.”. (fot. T. Krząstek)

Fot. 52. Tablica upamiętniająca więźniów wymordowanych przez NKWD w czerwcu 1941 r. Głębokie. (fot. T. Krząstek)

Fot. 53. Głębokie. Byłe więzienie NKWD, obecnie również zakład karny. (fot. T. Krząstek)

Fot. 54. Głębokie. Groby polskich żołnierzy z czasów II Wojny Światowej. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 55. Kobieta zapalająca świece. Pokarmelicki kościół katolicki p.w. św. Stanisława. Miadzioł. (fot. W. Kann)

Fot. 56. Jezioro Miadzioł. (fot. T. Krząstek)

Fot. 57. i 58. Kobylnik. Rejon walk i śmierci „Kmicica”. /Jezioro Białe. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 59. Kuropaty – cmentarz w lesie, przy wjeździe do Mińska. (fot. W. Kann)

Fot. 60. i 61. Kuropaty – Matka Boska na kamieniu w miejscu straceń mieszkańców Mińska./Kuropaty – uczestnicy objazdu w miejscu straceń ofiar NKWD. (fot. T. Krząstek)

Dzień 7

Mińsk przywitał nas wspaniałą pogodą. My zaś zaczęliśmy gościnę w Mieście Słońca od obejrzenia Wyspy Łez – pomnika ku czci ofiar wojny w Afganistanie. Następnie zostaliśmy przyjęci w Ambasadzie RP w Mińsku przez Ambasadora RP w Białorusi – JE Leszka Szerepkę. Z jednej strony widzieliśmy wiele miejsc sakralnych (kościół św. Rocha, kościół św.św. Szymona i Heleny, cerkiew Piotra i Pawła, cmentarz kalwaryjski), a z drugiej miejsca związane z kulturą, historią i współczesną Białorusią (dawny zamek Sapiehów, a obecnie więzienie, w którym wykonuje się do dziś dnia wyroki śmierci, muzeum – dworek Walentego Wańkowicza, „Górne Miasto” – starówkę, stację metra Niemiga – miejsce tragedii z 1999 r., podczas której zostały zadeptane 53 osoby).

Fot. 62.  Spotkanie członków Objazdu z Ambasadorem RP na Białorusi – Leszkiem Szerepką. (fot. T. Krząstek)

Fot. 63., 64., 65. i 66. Wyspa Łez – pomnik upamiętniający żołnierzy poległych w Afganistanie – Mińsk. (fot. T. Krząstek)

Fot. 67. Mińsk. Kościół św. Rocha na Złotej Górce. (fot. T. Krząstek)

Fot. 68. Weronika Kann wygłasza referat na temat historii kościoła św. Rocha na Złotej Górce. Mińsk. (fot. T. Krząstek)

Fot. 69. Mińsk. Kościół św.św. Szymona i Heleny. (fot. M. Zawadzka)

Fot. 70. i 71. Kaplica na cmentarzu kalwaryjskim w Mińsku (fot. M. Zawadzka)/Pomnik jednej z ofiar tragedii przy stacji metra Niemiga. Cmentarz Kalwaryjski. Mińsk. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 72. Grób powstańca z 1863 r. na Cmentarzu Kalwaryjskim w Mińsku. (fot. T. Krząstek)

Fot. 73. Mińsk. Gród Wacława Iwanowskiego na cmentarzu kalwaryjskim. (fot. M. Zawadzka)

Fot. 74. Pomnik przy stacji metra Niemiga – miejsca tragedii z 1999 r., podczas której zostały zadeptane 53 osoby. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 75. Mińsk. Dworek Wańkowiczów. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 76. Dzierżyńsk. Pomnik upamiętniający 1600 ofiar z czasów wojny. (fot. M. Zawadzka)

Dzień 8

Ósmy dzień podróży stał pod znakiem zamków. Najpiękniejsze, odremontowane budowle tego typu na Białorusi znajdują się w Mirze i Nieświeżu. W Mirze mieliśmy okazję odwiedzić prywatne muzeum upamiętniające historię miasta, zamek i przedwojenną społeczność żydowską. Przejeżdżając przez Snów i Iszkołdź dojechaliśmy do Baranowicz.

Fot. 77. Zamek w Mirze. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 78. Uczestnicy objazdu na tle zamku Radziwiłłów w Mirze. (fot. T. Krząstek)

Fot. 79. Zamek w Mirze z bliska. (fot. T. Krząstek)

Fot. 80. Mir. Część eksponatów z prywatnego muzeum historii. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 81. i 82. Zamek w Nieświeżu. (fot. M. Zawadzka)/Wejście do zamku w Nieświeżu. (fot. T. Krząstek)

Fot. 83. i 84. Bordowe wnętrza zamku w Nieświeżu – sala bankietowa./Armata ze zbrojowni Radziwiłłów w Nieświeżu. (fot. T. Krząstek)

Fot. 85. i 86. Kościół Farny pw. Bożego Ciała. Nieśwież. (fot. M. Wilczyński)/Kościół Farny pw. Bożego Ciała. Nieśwież. (fot. T. Krząstek) (po prawej)

Fot. 87. Iszkołdź. Gotycki kościół św. Trójcy. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 88. Iszkołdź. Sadzenie kapusty. (fot. M. Wilczyński)

Dzień 9

Dzień zaczęliśmy od zwiedzania Baranowicz. O ile dla poprzedniego dnia patronem mogły być zamki, dla dnia dziewiątego niezaprzeczalnym tematem przewodnim był Adam Mickiewicz. Odwiedziliśmy miasto, w którym spędził młodość – Nowogródek oraz folwark, na którym najprawdopodobniej się urodził, czyli Zaosie. Na nocleg zatrzymaliśmy się w Słonimiu.

 

Fot. 89, 90 i 91. Cerkiew Najświętszej Opiekunki Bogurodzicy, gdzie znajdują mozaik z soboru Aleksandra Newskiego. Baranowicze. for. J. Bereska/Mozaiki z soboru Aleksandra Newskiego. Baranowicze. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 92. Zaosie. Muzeum – siedziba Adama Mickiewicza. (fot. M. Zawadzka)

Fot. 93. Muzeum – siedziba Adama Mickiewicza. Zaosie. (fot. T. Krząstek)

Fot. 94. Zaosie. Muzeum – siedziba Adama Mickiewicza. Student Jan Sosnowski w stroju szlachcica. (fot. T. Krząstek)

Fot. 95. Ognisko nad jeziorem Świteź. (fot. T. Krząstek)

Fot. 95. i 96. Ruiny zamku w Nowogródku (fot. T. Krząstek)/ Ruiny zamku w Nowogródku (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 97. i 98. Kościół Farny w Nowogródku, w którym król Władysław Jagiełło brał ślub z 4. żoną – Sońką  i chrzczony był Adam Mickiewicz./Matka Boska w ołtarzu nawy głównej nowogródzkiej fary (fot. T. Krząstek)

Fot. 99. i 100. Epitafium poległym rycerzom z Nowogródka w bitwie pod Chocimiem 1621 r./ Sarkofag z prochami sióstr Nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców w nowogródzkiej farze (fot. T. Krząstek)

Fot. 101. i 102. Tablica pamiątkowa w nowogródzkiej farze/Pomnik wieszcza przed dworkiem Mickiewiczów w Nowogródku. (fot. T. Krząstek)

Dzień 10.

Po obejrzeniu zabytków w Słonimiu (m. in. jedyna przetrwała na Białorusi synagoga, pałac Albertyn z posągiem „Supermana”) ruszyliśmy w kierunku Brześcia. Po drodze zatrzymaliśmy się również m.in. w największym prawosławnym kompleksie sakralnym na Białorusi – Żyrowicach, w Muzeum Tadeusza Kościuszki w Mereczowszczyźnie oraz przepięknych ruinach zamku z Różanie, z których niestety przegoniła nas burza. Niebo rozpogodziło się dopiero w Kobryniu, gdzie obejrzeliśmy m. in. Dworek Romualda Traugutta.

Fot. 103. Uczestnicy objazdu pod pomnikiem sportowca w nowym emploi. Słonim. Pałac Albertyn. (fot. T. Krząstek)

Fot. 104., 105. i 106. Klasztor Bazylianów w Żyrowicach./„Pątniczki” ze studium w Żyrowicach (fot. T. Krząstek)/Ikona żyrowicka. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 107. Studenci Studium zapalają znicze przy pomniku 78 Słuckiego PP. Brzozówka. (fot. M. Wilczyński)

Fot. 108. i 109. Synkowicze – cerkiew obronna pw. św. Michała (widok z tyłu) (fot. T. Krząstek)/ Synkowicze – cerkiew obronna pw. św. Michała (widok z przodu). (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 110. Synkowicze – cerkiew obronna pw. św. Michała (dzwonnica). (fot. T. Krząstek)

Fot. 111. Słonim – cmentarz żołnierzy polskich z 1920 r. (fot. T. Krząstek)

Fot. 112. Słonim – pomnik na cmentarzu żołnierzy polskich z 1920 r. (fot. T. Krząstek)

Fot. 113. Synagoga. Słonim. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 114. i 115. oraz Fot. 116. i 117.  Dworek Kościuszków. Mereczowszczyzna./ Mereczowszczyzna – dworek Kościuszków, obecnie muzeum Tadeusza Kościuszki. Dyrektorce muzeum, podczas spotkania, został przekazany medal pamiątkowy z podobizną Tadeusza Kościuszki. (fot. T. Krząstek)

Fot. 118. Mereczowszczyzna – kamień pamiątkowy przed Muzeum Tadeusza Kościuszki. (fot. T. Krząstek)

 

Fot. 119. i 120. Kosów Poleski – ikona Matki Boskiej Łaskawej w kościele Świętej Trójcy/Kosów Poleski – tablica pamiątkowa w kościele Świętej Trójcy. (fot. T. Krząstek)

Fot. 121. Kosów Poleski – chrzcielnica w kościele Świętej Trójcy. (fot. T. Krząstek)

Fot. 122. Kosów Poleski – spotkanie z p. Wiktorią – opiekunką kościoła Świętej Trójcy. (fot. T. Krząstek)

Fot. 123. Ruiny pałacu Sapiehów. Różana. (fot. J. Gierowska-Kałłaur)

Fot. 124. Kobryń – dworek Romualda Traugutta, obecnie muzeum feldmarszałka Aleksandra Suworowa. (fot. T. Krząstek)

Fot. 125. i 126. Kobryń – pomnik z Krzyżem Virtuti Militari na cmentarzu parafialnym w Kobryniu – kwatera żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. /Mogiła z prochami Generała Stanisława Dowojno-Sołłohuba zamordowanego przez żołnierzy Armii Czerwonej we wrześniu 1939 r. Prochy generała odnaleziono w sierpniu 2008 r. w majątku rodzinnym na Polesiu i pochowano na cmentarzu w Kobryniu. (fot. T. Krząstek)

Fot. 127. Kobryń – uczestnicy objazdu przy pomniku żołnierzy września 1939 r. (fot. T. Krząstek)

Fot. 128. Kobryń – tablica pamiątkowa na ścianie kościoła katolickiego w Kobryniu r. (fot. T. Krząstek)

Fot. 129. i 130. Kobryń – pomnik żołnierzy Wojska Polska poległych w 1920 r. na cmentarzu przy cerkwi w Kobryniu/Grób rodzinny Mickiewiczów w Kobryniu. (fot. T. Krząstek)

Fot. 131. Kobryń – fragment grobu Romualda Traugutta – syna dyktatora Powstania Styczniowego. Mogiła jest zaniedbana, wymaga natychmiastowego zabezpieczenia i konserwacji. (fot. T. Krząstek)

Dzień 11

Ostatni dzień przypadł nam na Brześć i zwiedzanie przytłaczającej, ogromnej i potężnej Twierdzy Brzeskiej.

Fot. 132. Twierdza Brzeska w Brześciu nad Bugiem. (fot. T. Krząstek)

Fot. 133. Referat o historii Twierdzy Brzeskiej w Brześciu nad Bugiem. (fot. T. Krząstek)

Fot. 134. Radosne przywitanie studentów w Janowie Podlaskim – najstarszej państwowej stadninie koni w Polsce. (fot. T. Krząstek)

Fot. 135. Piękności arabskie w trakcie sesji zdjęciowej. Janów Podlaski. (fot. T. Krząstek)

Fot. 136. Uczestnicy objazdu krajowego i zagranicznego – pożegnalne zdjęcie na tle głównego budynku stadniny. (fot. T. Krząstek)

Powyższa fotorelacja nie jest jedynym sprawozdaniem z zagranicznego objazdu naukowego, jaki odbył się w dniach 22-30 maja 2013 r. Serdecznie zapraszamy do przejrzenia i odsłuchania nagrań dźwiękowych dostępnych na stronie: www.radiownet.pl/#/republikanie/studium. A tych, którzy chcieliby je skomentować – informujemy, że można to zrobić na profilach Studium na Facebooku.

 

Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 2013 r.