SZANOWNI PAŃSTWO,

Jako Sekretarz Kapituły Nagrody im. Lwa Sapiehy chciałbym ustosunkować się do przesłanej w dniu 19 marca petycji.

Oto odpowiedź na poruszone kwestie:

1/  Oczywiście Członkom Kapituły znana jest biografia p. Fiaduty. Nikt z opiniodawców nie wprowadzał członków Kapituły w błąd.

– Znane jest poparcie p. Fiaduty w 1994 r. dla Alaksandra Łukaszenki, jednak w tamtym okresie Łukaszenka był dla wielu uosobieniem walki z sowieckim establishmentem. Wiadome jest także, że  po zwycięstwie Łukaszenki p. Fiaduta został szefem oddziału informacji społeczno-politycznej przy Administracji Prezydenta.  Jednak wiemy również wszyscy, że po paru miesiącach p. Fiaduta podał się do dymisji, gdy stało się jasne, jaki naprawdę jest reżim Łukaszenki.

 2/  To o czym Państwo piszą w petycji zdarzyło się niemal 25 lat temu!

Od tamtego czasu p. Fiaduta jest intelektualistą-dysydentem, cenionym komentatorem politycznym oraz wybitnym literaturoznawcą i filologiem.

3/  Nie jest również żadną tajemnicą, że po wyborach w grudniu 2010 r. p. Fiaduta został aresztowany i groziło mu 15 lat więzienia za poparcie opozycyjnego kandydata.

Spędził kilkanaście miesięcy w więzieniu KGB w Mińsku. Ważnym jest także fakt, że 11 stycznia 2011 r. Amnesty International uznało go za więźnia sumienia. 8 kwietnia tegoż roku został zwolniony warunkowo.

4/  Decyzję o nadaniu Nagrody im. Lwa Sapiehy podejmują m.in. prorektorzy uczelni – Członkowie Kapituły Nagrody, którzy fundują Nagrodę, po kolei goszcząc u siebie na uczelni Laureata.

5/ Kandydat dr hab. Alaksandr Fiaduta był zgłaszany do Nagrody od 2015 roku przez uznane osobistości.  I dopiero w roku 2018 Kapituła postanowiła mu przyznać Nagrodę.

6/  Według informacji zawartej w oficjalnym komunikacie, dr hab. Alaksandr Fiaduta, literaturoznawca z Mińska, otrzymał Nagrodę im. Lwa Sapiehy za dotychczasowy dorobek naukowy, poczynając od doktoratu w 1997 roku, przez habilitację w 2017 roku, aż po obecne plany badawcze. Proces habilitacyjny i veniam legendi otrzymał na Uniwersytecie Jagiellońskim, co chyba powinno zamykać dyskusje na temat kwalifikacji naukowych kandydata! Dla Kapituły Nagrody im. Lwa Sapiehy przy wyborze tegorocznego kandydata najważniejszym była jego działalność naukowa i zasługi naukowe i literackie.

7/  Kilka dodatkowych faktów:

–  Dr hab. Alaksandr Feduta jest znanym badaczem historii i literatury XIX wieku, od lat zajmuje się polsko-białorusko – rosyjskimi stosunkami wzajemnymi literackimi i historycznymi. Jest głównym redaktorem czasopisma  „Перекрестки” (Skrzyżowania) oraz białoruskiego almanachu biograficznego „Асоба і час” (“Osoba i czas”), a także koordynatorem projektu “Białoruska biblioteka wspomnieniowa”

– Kilkakrotnie otrzymywał nagrody za działalność literacką: Nagroda Białoruskiego PEN-Klubu im. Alesia Adamowicza, Nagroda Białoruskiego PEN-Klubu  im. Franciszka Olechnowicza, Nagrody Białoruskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy „Wolne słowo” (dwie). Jest Członkiem Honorowym Litewskiego PEN-Klubu.

– Wśród znanych utworów dr. hab. Fiaduty popularność uzyskały księgi-wspomnienia: „Mój mały Paryż” (ros. Мой маленький Париж) oraz pierwsza niezależna biografia Alaksandra Łukaszenki. W 2013 roku przygotował i opublikował antologię twórczości białoruskich więźniów politycznych “Голас волі з-за кратаў”. Według  książki “Амерыканскія вершы” został nakręcony film “Амерыканка: all include” przez kanał TV Biełsat.

– Jako dziennikarz publikował w znanych mediach demokratycznych Białorusi: Biełaruskaja delowaja gazieta, Nasza Niwa, Narodnaja Wola. Na stale współpracuje z radio Swaboda oraz telewizją Biełsat jako analityk i komentator.

Odpowiedziawszy tak obszernie na zgłoszone zastrzeżenia,  musze raz jeszcze podkreślić, że Laureat jest osobą wielokrotnie nagradzaną, najczęściej zresztą na Białorusi, szanowaną już od lat, także przez środowiska opozycyjne, mimo trwających dyskusji i sporów. Rozstrzyganie tych sporów nie należy jednak do kompetencji Kapituły. Do jej kompetencji natomiast i uprawnień należy decyzja w sprawie wyboru kandydata, który zdaniem Kapituły spełnia wymogi i oczekiwania, a także i potrzeby fundujących te nagrodę uniwersytetów! W związku z tym nie możemy przyjąć i zaakceptować żądań autorów petycji.

Z należnym poważaniem-

Jan MALICKI

Sekretarz Kapituły Nagrody im. Lwa Sapiehy

Studium Europy Wschodniej UW