Studium Europy Wschodniej na Forum Ekonomicznym w Karpaczu
W dniach 8-10 września odbyło się jubileuszowe, trzydzieste Forum Ekonomiczne. Ze względu na sytuację epidemiologiczną w powiecie nowosądeckim, Forum musiało być przeniesione z Krynicy Zdrój do nowego miejsca. Wybór organizatorów padł na położony w Karkonoszach, niezwykle malowniczy Karpacz. Podczas Forum odbyła się ogromna ilość paneli i spotkań poświęconych nie tylko gospodarce, ale też sytuacji politycznej, kwestiom społecznym czy edukacji. Tak, jak w latach poprzednich, jednym z parterów Forum, jak również niezwykle aktywnym uczestnikiem paneli i dyskusji było Studium Europy Wschodniej. SEW jako czołowa polska instytucja zajmująca się sprawami wschodnimi, oraz jako reprezentant Uniwersytetu Warszawskiego organizował i uczestniczył w panelach poświęconych kwestiom związanym z obszarem postradzieckim oraz tematom związanym z edukacją
Pierwszego dnia Forum odbył się panel Trzecia misja uczelni 2.0. Współpraca uniwersytetów z otoczeniem zewnętrznym w okresie pandemii COVID-19.
Pandemia, która w 2020 niespodziewanie obnażyła kruchość dotychczasowego, globalnego ładu, zdestabilizowała także edukację. Obowiązek zachowania dystansu społecznego wraz z ograniczeniem swobody mobilności uniemożliwiły uczelniom funkcjonowanie w tradycyjnej formie. Tak powstała „trzecia misja” uniwersytetów – współpraca wykraczająca poza tradycyjne formy i otwarta na otoczenie zewnętrzne. Podczas panelu omówiono dwa międzynarodowe projekty: PIMReC oraz Collegium Carpathicum, których celem jest realizacja owej „trzeciej misji”. Oba projekty są przykładem nowatorskiego podejścia do edukacji i współpracy międzynarodowej.
Collegium Carpathicum to projekt zakładający międzynarodową współpracę uczelni z tak zwanych krajów karpackich. Wymiana akademicka na niespotykaną dotychczas skalę, ogromna swoboda przepływu myśli oraz odkryć naukowych oraz nowatorskie podejście do nauczania wykraczającego poza granice państw sprawiają, że Collegium Carpathicum to obecnie wiodący projekt współpracy międzyuczelnianej. Co znaczące, uroczysta inauguracja Collegium Carpathicum miała miejsce w 2017 roku podczas Forum Ekonomicznego.
Z kolei PIMReC to wieloaspektowa współpraca między Uniwersytetem Warszawskim i Przykarpackim Uniwersytetem Narodowym, która dalece wykracza poza tradycyjną współpracę akademicką. Kluczowym elementem projektu jest odbudowa gramchu dawnego Obserwatorium na górze Pop Iwan, w Ukrainie.
Moderatorem panelu był dyr. Jan Malicki. W panelu udział wzięli Jan Lata z Uniwersytetu Ostrawskiego, Ihor Cependa z Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka, Stefan Purici z Uniwersytetu Stefana Wielkiego w Suczawie, Andrzej Słodki i Leszek Buller z Centrum Projektów Europejskich oraz Maciej Szymanowski z Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. W. Felczaka.
Jako moderator dyr Malicki poprowadził również panel Polska specjalizacja w sprawach wschodnich. Panel zorganizowany był z okazji kilku niezwykle ważnych rocznic: 90-lecia założenia Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie, 80-lecia utworzenia Studium Dyplomatycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, 40-lecia czasopisma „Obóz”, 30-lecia powołania Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz 30 edycji Forum Ekonomicznego.
Polska polityka wschodnia, opierająca się na niemal stuletniej tradycji badań sowietologicznych ma ogromne znaczenie dla Polski, wpływając na jej pozycję w regionie, umożliwiając zacieśnianie pozytywnych relacji z rządami i gospodarkami wschodnich sąsiadów oraz budując pozytywny wizerunek naszego kraju za granicą. Poprzez analizę dziewięciu dekad polskiej sowietologii – przedstawienia jej historycznych osiągnięć, kształcenia elit, oraz działań współczesnych kontynuatorów dyskutanci zaprezentowali wiodącą rolę Polski w regionie w zacieśnieniu współpracy z krajami szeroko rozumianej Europy Wschodniej. W panelu udział wzięli Jan Malicki, Ihor Cependa, Sławomir Dębski, Joachim Diec i Nikołaj Iwanow.
Dyrektor Malicki wziął także udział w spotkaniu zatytułowanym Od Karabachu do Donbasu. Zmrożone konflikty jako model rosyjkskiej polityki. Konflikty zbrojne prowadzone przez Rosję destabilizują sytuację w wielu regionach świata, jednocześnie wciąż powiększając rosyjską strefę wpływów.
Studium Europy Wschodniej reprezentował także dr Anton Saifullayeu, który podczas panelu Europa Środkowa: bohaterowie stulecia. Czego nie wiemy o sąsiadach? Opowiadał o obecnej sytuacji na Białorusi. Dr Saifullayeu zwracał uwagę, że najważniejszym i najbardziej potrzebnym Białorusi bohaterem jest obecnie nie człowiek, a solidarność, dzięki której społeczeństwu może uda się doprowadzić do niezbędnych przemian. Dr Saifullayeu reprezentował nie tylko Studium, ale też nowo powstały portal Białoruś2020. W imieniu portalu dr Saifullayeu przeprowadził także wywiad z obecną na Forum liderką opozycji białoruskiej, Swiatłaną Cichanouską. Rozmowa dostępna będzie na stronie bialorus2020studium.pl.