Od listopada 1989 roku społeczeństwo czeskie znacząco się zmieniło. Rośnie odsetek osób pozostających singlami. Jest mniej ślubów i więcej rozwodów. Dzieci rodzi się mniej, a prawie połowa z nich pochodzi ze związków pozamałżeńskich. Długość życia wydłużyła się  o kilka lat a odsetek seniorów wzrasta. Pomimo starzenia się społeczeństwa  Czechy nie wymierają, głównie dzięki napływowi migrantów. Takie dane wynikają z raportu Czeskiego Urzędu Statystycznego.

W czasie Aksamitnej Rewolucji Republika Czeska liczyła 10,36 miliona mieszkańców. Z latami ich liczba stopniowo spadała, najniższa była  w roku 2002 i wyniosła  10,2  mln obywateli . W latach 1994-2005 kraj dotknął kryzys demograficzny.  Zgonów było więcej niż narodzin. Od połowy lat 90. do pierwszych lat nowego tysiąclecia migracja nie była w stanie zatrzymać spadku.

Średni czeski obywatel liczy obecnie 42,3 lat.  W czasie Aksamitnej Rewolucji średni wiek w Czechach wynosił 36,1 lat.  Pod koniec  reżimu komunistycznego czescy mężczyźni mieli szansę przeżyć 68 lat, teraz o osiem lat więcej. Kobiety przeżywały średnio 75,5 lat, teraz 82 lata.

Rośnie odsetek seniorów. Pod koniec lat osiemdziesiątych osoby w wieku powyżej 65 lat stanowiły mniej niż 13 procent populacji, obecnie stanowią prawie jedną piątą. Jest ich ponad dwa miliony. W ciągu trzech dekad przybyło 800 000 seniorów, ubyło natomiast dzieci poniżej 15 roku życia.  Od 1989 r. ich liczba spadła o 560 tys. i teraz stanowi  16 procent mieszkańców.

Pod koniec lat osiemdziesiątych  i na początku dziewięćdziesiątych  rodziło się około 130 000 dzieci  rocznie, dziesięć lat po Aksamitnej Rewolucji poniżej 90 000. Pewna poprawa sytuacji nastąpiła około 2008 roku, kiedy  dorosłość osiągnęło pokolenie lat 70–ych czyli  tak zwane dzieci Husáka. W ostatniej dekadzie liczba urodzeń spadła jednak ponowie do 114.000 urodzin rocznie, przy czym prawie połowa dzieci rodzi się w związkach pozamałżeńskich.

Ponad 42 procent czeskich obywateli to osoby stanu wolnego. Trzydzieści lat temu mężczyźni żenili się po raz pierwszy w wieku 26 lat, obecnie 32-uch. Kobiety po raz pierwszy wychodziły za mąż mając  22 lata, dziś 30. Wtedy pierwsze dziecko rodziło się rodzicom 22-letnim, teraz 28-letnim.

Przybyło rozwodów.  W 1989 r. rozpadało się 37 procent małżeństw. W zeszłym roku 45 %. Najwięcej rozwodów, bo aż 50 procent miało miejsce w pierwszej dekadzie bieżącego tysiąclecia.

Socjologowie tłumaczą te zjawiska  tym, że po upadku reżimu komunistycznego przed ludźmi otworzyły się nowe możliwości. Mogą podróżować, uczyć się, robić interesy i kontynuować karierę. Przybyło studentów. Większość absolwentów szkół wyższych stanowią kobiety.

Zmianie uległy styl życia i podejście do tradycyjnego modelu rodziny. Współczesna medycyna przyczynia się do przedłużenia życia.

Po 1989 r. zmienił się także skład społeczeństwa czeskiego. Podczas gdy w czasie Aksamitnej Rewolucji było ono mono etniczne, a obcokrajowcy stanowili zaledwie  3,4 promila, to pod koniec ubiegłego roku obcokrajowców było  już 5,3 procent.

Pod koniec ubiegłego roku 56 931 przybyszów z zewnątrz  miało stałe lub tymczasowe prawo pobytu w Czechach. W 1989 r. było ich 35 561.

Nowy boom nastąpił wraz z ożywieniem gospodarczym po 2013 r. Od tego czasu liczba obcokrajowców  wzrosła o prawie jedną trzecią, czyli prawie o 128 tys.

Republika Czeska jest jednym z przeciwników migracji , zwłaszcza gospodarczej, a jednocześnie  kraj nie może się bez niej  obejść. Migranci ekonomiczni stanowią zdecydowaną większość obcokrajowców. Jedna piąta pochodzi ze  Słowacji, pod koniec ubiegłego roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zarejestrowało 116 800 Słowaków. Największą grupę migrantów stanowią  jednak Ukraińcy, pod koniec ubiegłego roku 131 700 osób legalnie czasowo lub na stałe mieszkało w Czechach.

Źródło: Irozhlas

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium