Próbując przeciwdziałać wizerunkowi kraju jako źródła islamskich bojowników, władze Tadżykistanu unikają problemów gospodarczych.

Duszanbe znajduje się w centrum uwagi od marca, kiedy bojownicy tadżyccy przeprowadzili na moskiewską salę koncertową atak, w wyniku którego zginęło ponad 140 cywilów. Dwóch Tadżyków było również zamieszanych w samobójczy zamach bombowy w Iranie, do którego również doszło w 2024 roku i w wyniku którego zginęło 95 osób. Odpowiedzialność za ten atak wzięło na siebie Państwo Islamskie Prowincji Chorasan.

Przez całą wiosnę administracja prezydenta Tadżykistanu Emomalego Rachmoniegostosowała represje, próbując przekonać świat zewnętrzny, że ma pod kontrolą islamski radykalizm. Najnowszym posunięciem władz mającym na celu powstrzymanie radykalnego islamu w najbiedniejszym kraju Azji Środkowej są planyformalnego zakazu noszenia chidżabów. W przypadku osób pracujących w sektorze publicznym, na bazarze lub w szkołach wyższych od dawna istnieją nieformalne zakazy noszenia hidżabów przez kobiety i brody przez mężczyzn. Jednak teraz parlament Tadżykistanu ma zamiar wprowadzić oficjalny zakaz.

Stosowanie represji nie jest dla władz Tadżykistanu niczym nowym. Rząd od lat ucieka się do zdecydowanych środków, aby zwalczać wszelkie formy  religii niezgodne z  popieranymi przez państwo. Wielu ekspertów ds. Azji Środkowej uważajednak, że ​​dalsze dokręcanie śrub nie powstrzyma radykalnych grum, gdyż  podstawową przyczyną nasilenia ich działań jest brak możliwości ekonomicznych.

W czasopiśmie Foreign Affairs czołowa badaczka Azji Środkowej, profesor Uniwersytetu George’a Washingtona Marlene Lauruelle, twierdzi, że ściśle kontrolowana wersja islamu popierana przez państwo tadżyckie nie zaspokaja duchowych potrzeb ludności, żyjącej w większości na granicy ubóstwa lub poniżej niej. Oficjalny islam Tadżykistanu stoi w obliczu rosnącej konkurencji ze strony „bardziej religijnej, uniwersalistycznej i buntowniczej interpretacji islamu” – dodaje Lauruelle.

Zdaniem badaczki ciągłe tłumienie radykalniejszego islamu w Tadżykistanie nie położy kresu ubóstwu na obszarach wiejskich, upokarzającemu życiu, jakie wiodą migranci, brakowi możliwości ekonomicznych i niezadowoleniu młodych ludzi. Tadżykistan musi zająć się podstawowymi przyczynami gospodarczymi powszechnej frustracji, jeśli poważnie chce przeciwstawić się atrakcyjności islamskiego radykalizmu.

Prognoza wzrostu opublikowana w kwietniu przez Azjatycki Bank Rozwoju daje dosyć ponury obraz Tadżykistanu. Według banku prognozy wzrostu gospodarczego w latach 2024–2025 spowolnią „z powodu mniejszych przekazów pieniężnych, ograniczeń przestrzeni fiskalnej i zmniejszonego światowego popytu na główne towary eksportowe Tadżykistanu”. W związku z tym prognozuje się, że tempo wzrostu PKB w 2024 roku wyniesie 6,5%, w porównaniu z 8,3% w roku poprzednim, co oznacza spadek o 1,8%.

Źródło: Eurasianet

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium