Agenci GRU Alexander Petrov i Ruslan Boshirov – prawdziwe nazwiska to Alexander Mishkin i Anatoly Chepiga. Zgodnie z wynikami policyjnego śledztwa, to oni zabili dwie osoby podczas eksplozji w składzie amunicji w miejscowości Vrbětice w 2014 r. Czeska policja oficjalnie zakończyła śledztwo w sprawie dwóch niszczycielskich eksplozji w składach amunicji w obwodzie zlińskim w Czechach.

Po trzyletnim śledztwie policja czeska ogłosiła w poniedziałek (29.4.) wyniki jednego z najgłośniejszych dochodzeń ostatnich lat. Potwierdziło ono, że za eksplozją w magazynach amunicji w Vrběticach stała Rosja, a konkretnie dwóch jej tajnych agentów. Policja nie oskarży sprawców eksplozji, śledczy twierdzą, że agenci wywiadu są chronieni przez Rosję: „Władze policyjne uważają za udowodnione, że eksplozje dwóch magazynów w Vrběticach zostały przeprowadzone przez członków rosyjskiej agencji wywiadu wojskowego, Głównego Zarządu Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej, znanego pod akronimem GRU, których motywem było uniemożliwienie dostarczenia broni i amunicji do obszarów, w których armia rosyjska prowadziła swoje operacje” – napisało w komunikacie prasowym Krajowe Centrum Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej (NCOZ).

„NCOZ wykonał świetną robotę w bardzo złożonej sprawie i udowodnił, że oficerowie rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU przeprowadzili haniebny atak na naszym terytorium, który kosztował życie dwóch niewinnych obywateli Czech i spowodował miliardy dolarów szkód materialnych” – powiedział również w poniedziałek Michal Koudelka, dyrektor czeskiej Służby Informacji Bezpieczeństwa (BIS).

Przypomnijmy,  że pierwsza eksplozja w październiku 2014 roku zabiła dwóch pracowników firmy, która była właścicielem magazynu z 50 tonami amunicji. Kolejna eksplozja miała miejsce na początku grudnia. Oprócz śmierci dwóch osób, spowodowały one szkody o wartości miliardów dolarów, ponieważ duży obszar musiał zostać oczyszczony z amunicji. Eksplozje rozrzuciły amunicję do 800 metrów na otaczający obszar.

„Zostało potwierdzone, że Federacja Rosyjska jest państwem terrorystycznym, które jest bezpośrednio odpowiedzialne za śmierć dwóch obywateli Czech” – powiedział w poniedziałek minister spraw wewnętrznych Czech Vít Rakušan.

Trzy lata temu Seznam Zprávy poinformował, że policja i służby wywiadowcze podejrzewają konkretnych członków rosyjskiego wywiadu, Aleksandra Miszkina i Anatolija Czepigę z jednostki specjalnej 29155. Zostało to wówczas potwierdzone przez premiera Andreja Babiša i ministra spraw wewnętrznych Jana Hamáčka na nadzwyczajnym briefingu.

Według NCOZ, rosyjski wywiad posiadał szczegółowe informacje na temat przechowywanych towarów, ich przemieszczania się i przeznaczenia towarów z magazynu. Seznam Zpravy wcześniej informował, że amunicja mogła być przeznaczona dla Syrii lub Ukrainy – krajów, w których Rosjanie mają strategiczne i wojskowe interesy.

„Brakuje pewnych informacji, aby policja mogła podjąć dalsze działania, w szczególności na temat ruchów poszczególnych członków GRU na terytorium Republiki Czeskiej, w magazynach w Vrběticach. Można jedynie przypuszczać, jakie zadania wykonywali poszczególni członkowie znajdujący się w Czechach i krajach sąsiednich, lub ilu innych członków rosyjskich sił zbrojnych i ich współpracowników było zaangażowanych w atak” – powiedziała policja.

Według wcześniejszych doniesień, śledczy badali również rolę Grupy Imex, właściciela magazynów. Trzy lata temu serwer iRozhlas napisał, że właściciel firmy, Petr Bernatík, przebywał w pobliżu hotelu w Ostrawie, gdzie Mishkin i Chepiga przebywali pod fałszywymi nazwiskami, przez 40 minut dzień przed wybuchem. Prawnik firmy wówczas temu zaprzeczył.

Policja nie wyjaśniła w poniedziałek, w jaki sposób agenci wysadzili magazyn ani dlaczego między pierwszą a drugą eksplozją minęło około półtora miesiąca. Seznam Zpravy poinformował w 2021 r., że jedna z wersji śledztwa mówi, że rosyjskim agentom udało się wprowadzić system wybuchowy do strzeżonego magazynu, który mógł następnie zostać nieświadomie uruchomiony przez dwóch pracowników, którzy zginęli na miejscu. Według poniedziałkowego oświadczenia NCOZ, Vrbětice nie były odosobnionym wydarzeniem, ale częścią „długoterminowej działalności wywrotowej rosyjskiego wywiadu wojskowego na terytorium Unii Europejskiej i Ukrainy”.

Według brytyjskiej policji, Mishkin i Chepiga próbowali również otruć byłego rosyjskiego oficera Siergieja Skripala w 2018 roku. Przebrali się za handlarzy paszportami z Tadżykistanu. Podawali się również za handlarzy bronią w Vrběticach, gdzie poprosili pewną firmę o odwiedzenie ich magazynu. Firma twierdzi jednak, że nigdy tam nie dotarli. W każdym razie detektywi złożyli kopie paszportów do akt sprawy – w tym czasie nie znaleźli w nich nic podejrzanego. Jednak po ujawnieniu sprawców otrucia Skripala zauważyli, że te same twarze pojawiły się w sprawie wybuchu v Vrběticach.

Przypomnijmy, iż sprawa Vrbětic miała wówczas duży wpływ na politykę zagraniczną i wewnętrzną Republiki Czeskiej. Prezydent Miloš Zeman przestał wspierać rosyjskie interesy w Czechach, pojawiła się także możliwość udziału Rosjan w dokończeniu budowy elektrowni atomowej Dukovany. Republika Czeska sparaliżowała rosyjską ambasadę w Pradze wydalając większość dyplomatów – z 48 pozostało tylko ośmiu.

Źródło: Seznamzpravy

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium