Grupa Analityczna „BIAŁORUŚ-UKRAINA-REGION” prezentuje swój dziesiąty raport pt. „Białoruś w nowym cyklu elektoralnym (2024-2025)”, będący materiałem „przedwyborczym”.
(„wybory parlamentarne” w Białorusi zaplanowane są 25 lutego 2024 roku).
Raport zawiera analizy ściśle związane z oczekiwaną kwalifikacją kandydatów do struktur, które w obecnym systemie białoruskim udają parlament. Marionetkowość obowiązującego porządku wyborczego nie powinna jednak skłaniać nas do lekceważenia znaczenia nadchodzącego wydarzenia. Wszystkie analizy zawarte w raporcie podkreślają wagę, nie tyle z góry przesądzonych rezultatów procesu wyborczego, ile okoliczności w jakich będzie się on odbywał.
Jak wskazują Autorzy i Autorki raportu, główne cele „wyborów” to „razwiedka” bojem przed elekcją prezydencką zaplanowaną na rok 2025, a także stworzenie wrażenia mocnej stabilności władz i słabości opozycji emigracyjnej, pozbawionej rzekomo „przełożenia” na społeczeństwo „krajowe”. Rezultatem mogłoby być w intencji „łukaszenkowców” wznowienie przez Zachód dialogu z białoruskim reżymem.
Raport składa się z sześciu tekstów:
- Henryk Litwin, Wstęp.
- Aliaksandr Papko, „Trzy lata sankcji, dwa lata wojny: Co pozwoliło przetrwać białoruskiej gospodarce?”.
- Pavel Usov, „Neo-totalitaryzm elektoralny: system na drodze do odnowienia legitymizacji”.
- Maxim Rust, „Konfiguracja sił białoruskich aktorów politycznych przed nowym cyklem wyborczym”.
- Agnieszka Zając, „Zmiany w ustawodawstwie wyborczym Białorusi po 2022 roku”.
- Justyna Olędzka, „Biała Ruś: partia władzy czy władza partii?”.
- Jarosław Książek, „Białoruś – powrót do przeszłości: od wyborów (lata 90. XX w.) do „wyborów” 2024/25″.
Grupa Analityczna „BIAŁORUŚ-UKRAINA-REGION”, działająca przy Studium Europy Wschodniej UW, powstała w 2020 roku jako odpowiedź na wydarzenia, rozpoczęte w sierpniu 2020 roku w Białorusi. Głównym celem Grupy jest analiza zjawisk zarówno wewnątrzkrajowych, jak i regionalnych, na różnych płaszczyznach: zmiany systemu, polityki, gospodarki, społeczeństwa, kultury, relacji międzynarodowych. Od początku swojego istnienia Grupa nosiła tytuł „Białoruś w regionie”, natomiast po lutym 2022 roku fokus zainteresowań ekspertów i ekspertek Grupy w sposób naturalny znacząco rozszerzył o zagadnienia ukraińskie, i w październiku 2022 roku nazwę Grupy zmieniono na „BIAŁORUŚ-UKRAINA-REGION”. Pierwszym kierownikiem Grupy był amb. Jerzy Marek Nowakowski, a od października 2022 jest nim prof. Henryk Litwin. Grupa składa się z ekspertów i ekspertek o uznanym dorobku naukowym i analitycznym z Polski, Białorusi, Litwy i Ukrainy. Prace zespołu rozpoczęły się pod koniec grudnia 2020 roku. Grupa Analityczna działa na zasadzie think tanku, a przy opracowaniu poszczególnych zagadnień są zapraszani doświadczeni eksperci i ekspertki z danej dziedziny.
AUTORZY/AUTORKI
Henryk Litwin – historyk i dyplomata. Od 1991 w MSZ. Był m.in. ambasadorem RP w Mińsku (2007 – 2020) i Kijowie (2011 – 2016). Dr hab., prof. Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik naukowy i dydaktyczny Studium Europy Wschodniej. W dorobku ma badania dotyczące działań dyplomacji papieskiej w Europie Środkowo-Wschodniej w XVI i XVII w., dziejów szlachty ruskiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie 1569 –1648 oraz polskiej myśli politycznej drugiej połowy XV i początków XVI w. Zajmuje się też edytorstwem źródeł historycznych. Kierownik Grupy Analitycznej „BIAŁORUŚ-UKRAINA-REGION”.
Agnieszka Zając – badaczka zagadnień prawno-ustrojowych współczesnych państw Europy Środkowej i Wschodniej, ekspertka w dziedzinie praw człowieka i prawa migracyjnego. Interesuje ją zwłaszcza status prawny migrantów i uchodźców przebywających w Polsce po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę oraz sytuacja zmian społecznych i prawnych na Białorusi po 2020 roku.
Maxim Rust – doktor nauk politycznych, analityk polityczny i badacz społeczny. Naukowo zajmuje się badaniem elit politycznych w państwach postradzieckich i funkcjonowaniem społeczeństw w środowisku cyfrowym. Contributing editor magazynu „New Eastern Europe” i redaktor portalu Białoruś2020-Ukraina2022-Studium. Autor wielu artykułów naukowych, popularno-naukowych i publicystycznych, publikowanych w polskich i międzynarodowych wydawnictwach branżowych, a także raportów, analiz i policy papers. Badacz i wykładowca w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Sekretarz Grupy Analitycznej.
Justyna Olędzka – adiunkt na Wydziale Historii Uniwersytetu w Białymstoku, koordynatorka kierunku STUDIA WSCHODNIE, członkini Grupy Analitycznej oraz zespołu portalu Białoruś2020-Ukraina2022-Studium. Autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych i prac analitycznych, poświęconych obszarowi poradzieckiemu. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki: legitymizacji i delegitymizacji przywództwa, propagandy i dezinformacji oraz inżynierii społecznej.
Aliaksandr Papko – białoruski politolog i dziennikarz. Współpracuje z Telewizją Bielsat oraz ośrodkiem analitycznym EAST Center. Ukończył Wydział Dziennikarstwa i Nauk politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Kolegium Europejskie w Natolinie. Stopień doktora socjologii uzyskał w Polskiej Akademii Nauk. Jest autorem artykułów naukowych na temat systemu gospodarczego i polityki zagranicznej Białorusi, białoruskich mediów oraz ideologii władzy białoruskiej.
Pavel Usov – doktor politologii i filozofii. Obszary jego zainteresowań naukowych i badań to: geopolityka, propaganda, reżimy polityczne i zagadnienia transformacji w krajach Wspólnoty Niepodległych Państw. Autor ponad 500 artykułów naukowych i prac analitycznych w języku polskim, angielskim, białoruskim i rosyjskim. Od 2021 roku jest wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim i członkiem Grupy Analitycznej.
Jarosław Książek – dyplomata, konsul, wykładowca akademicki. Z wykształcenia historyk, absolwent Instytutu Historycznego UW. Jako dyplomata/konsul pracował m.in. na Ukrainie (Charków), w Rosji (Moskwa) i na Białorusi (Brześć, Grodno). Obecnie zajmuje się problematyką Białorusi (jest koordynatorem działań dotyczących tego kraju w SEW UW), a także i Ukrainy. Autor wielu publikacji związanych z historią i współczesnością tych krajów. Inicjator i współorganizator przeprowadzanej od 2017 r. (początkowo w Konsulacie Generalnym RP w Grodnie na Białorusi) konferencji pt. ,,Polacy na Białorusi od końca XIX w. do początków XXI w.”.
