W ramach XI edycji Narodowego Czytania pod Patronatem Honorowym Pary Prezydenckiej, 3 września 2022 r., w siedzibie Biblioteki im. Adama Mickiewicza w Kiszyniowie odbyło się wspólne czytanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza.

Biblioteka Kultury i Literatury Polskiej im. Adama Mickiewicza, zorganizowała po raz pierwszy akcję „Czytania Narodowe”, akcję promującą czytelnictwo i polskich pisarzy, która trwa od 11 lat w Polsce pod patronatem honorowym Pary Prezydenckiej. Co roku Para Prezydencka wybiera do Narodowego Czytania konkretny utwór literacki, łącząc temat utworu z obchodzonym jubileuszem. W tym roku, w związku z Rokiem Polskiego Romantyzmu, do lektury wybrano „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, ze względu na 200. rocznicę wydania tomu wierszy.

W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele mniejszości polskiej w Kiszyniowie, środowisko bibliotekarskie Kiszyniowa, przedstawiciele władz lokalnych miasta Kiszyniów, były Ambasador Republiki Mołdawii w Polsce Pan Iurie Bodrug, pracownicy Konsulatu Generalnego RP i Ambasady RP w Kiszyniowie, w tym Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej Pan Tomasz Kobzdej.

Udział w wydarzeniu wzięła również delegacja Studium Europy Wschodniej UW w składzie prof. Heleny Krasowskiej i Adama Błonowskiego, przy okazji prowadzonych badań terenowych w Mołdawii.

Balladą przeczytaną przez prof. Helenę Krasowską były: „Lilie” Ballada z pieśni gminnej:

Zbrodnia to niesłychana,

Pani zabija pana;

Zabiwszy grzebie w gaju,

Na łączce przy ruczaju,

Grób liliją zasiewa,

Zasiewając tak śpiewa:

„Rośnij kwiecie wysoko,

Jak pan leży głęboko;

Jak pan leży głęboko,

Tak ty rośnij wysoko.”

 

Potem cała skrwawiona,

Męża zbójczyni żona,

Bieży przez łąki, przez knieje,

I górą, i dołem, i górą;

Zmrok pada, wietrzyk wieje;

Ciemno, wietrzno, ponuro.

Wrona gdzieniegdzie kracze

I puchają puchacze.

---

Biblioteka im. Adama Mickiewicza mieści się przy ul. L. Kaczyńskiego 2/1 w Kiszyniowie. Przed wejściem znajduje się pomnik przedstawiający siedzącego na ławce Adama Mickiewicza.

Rosyjski (długi) epizod życia Adama Mickiewicza

Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka (lub w Nowogródku), w rodzinie szlacheckiej h. Poraj, pierwsze 25 lat życia spędził na Litwie – w Nowogródku i Wilnie. Po ukończeniu podjętych jesienią 1815 r. studiów na Uniwersytecie Wileńskim od września 1819 r. pracował jako nauczyciel w Kownie. Uważano go już wtedy za wybitną indywidualność, był autorem Ballad i romansów, poematu Grażyna, II i IV części Dziadów.

23 października/4 listopada 1823 r. aresztowano Mickiewicza pod zarzutem przynależności do tajnego studenckiego Towarzystwa Filomatów. Został osadzony w wileńskim więzieniu, z którego wyszedł 21 kwietnia/3 maja 1824 r. za poręką wybitnego historyka profesora Joachima Lelewela, pozostając jednak pod dozorem policji. 14/26 sierpnia 1824 r. zapadł wyrok w procesie filomatów, oskarżonych o to, że „zamierzali szerzyć nierozsądny polski nacjonalizm”. Mickiewicza skazano na zesłanie do Rosji i pobyt „w oddalonych od Polski guberniach”.

Opuścił Wilno 25 października/6 listopada 1824 r. Poprzedzony famą znakomitego poety i politycznego skazańca dotarł do Petersburga 9/21 listopada 1824 r. Spędził wtedy w rosyjskiej stolicy niespełna trzy miesiące, czekając na wyznaczenie miejsca pracy; miała nim być Odessa. W końcu stycznia 1825 r. Mickiewicz wyruszył z Petersburga do Odessy, gdzie miał podjąć pracę nauczycielską. Podróżował niespiesznie, od Morza Białego do Czarnego. W Odessie przebywał dziewięć miesięcy, spędzając czas w polskich i rosyjskich salonach. Korzystając z zaproszenia hrabiny Karoliny z Rzewuskich Sobańskiej, uczestniczył w wycieczce na Krym, wojażując w towarzystwie m.in. przyszłego pisarza Henryka Rzewuskiego. Dla formowania poetyckiej wyobraźni Mickiewicza wspaniałość nowo odkrywanego pejzażu, ukraińskich stepów, gór i morza Krymu.

W grudniu 1825 r. Mickiewicz został przeniesiony do Moskwy i przypisany do kancelarii gubernatora, księcia Dmitrija W. Golicyna. Opublikował odwołujący się do osobistych przeżyć tom Sonety. W Moskwie poznał A. Puszkina. Ślady tej przyjaźni i wzajemnej fascynacji pozostały w ich twórczości i przeszły do legendy: wspólna im naganna buntowniczość polityczna, długie rozmowy o poezji. Życzliwe relacje skończyły się po powstaniu listopadowym 1830 r.; Puszkin, opowiadający się za imperialną potęgą Rosji, potępiał patriotyczne słowa Mickiewicza.

W Petersburgu Mickiewicz przezwyciężył ostatecznie zakazy cenzury i opublikował Konrada Wallenroda (1828). 29 maja 1829 r. A. Mickiewicz, dzięki staraniom rosyjskich przyjaciół uzyskał zezwolenie na wyjazd z Rosji. W blasku zdobytej w Petersburgu sławy opuścił imperium, udawał się na zachód Europy.

Zmarł 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu.