Zgodnie z oficjalnymi statystykami Chiny zajęły miejsce Rosji jako główny partner handlowy wszystkich pięciu państw Azji Środkowej. Według Narodowego Biura Statystycznego Kazachstanu w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2023 roku Chiny miały 21,3% udziału (wycenianego na 21,7 miliardów dolarów) w całym handlu zagranicznym Kazachstanu. Udział Rosji w obrotach handlowych wyniósł 18,6% (18,9miliardów dolarów). Surowce i zasoby naturalne stanowiły większość kazachskiego eksportu do Chin, podczas gdy eksport Pekinu obejmował głównie towary gotowe, w tym artykuły gospodarstwa domowego, odzież i samochody. Serwis informacyjny Energy Prom scharakteryzował stosunki handlowe Kazachstanu z Chinami jako „jeden krok do przodu i dwa kroki do tyłu”, powołując się na stałe ceny energii i przewagę surowców w eksporcie Kazachstanu. Przy czym chińskie dane dotyczące handlu dwustronnego znacznie różnią się od danych Kazachstanu. Zdaniem ambasadora Chin w Kazachstanie Zhang Xiao dwustronne obroty handlowe za pierwsze 10 miesięcy 2023 roku wyniosły 32,7 miliardów dolarów, co oznacza wzrost wymiany handlowej o 28,5% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Kazachskie media podają, że wartość wymiany wyniosła 24,3 miliarda dolarów..

Odnotowano duże trudności na niektórych lądowych przejściach granicznych między Kazachstanem a Chinami. Na przykład według Krajowej Izby Przedsiębiorców  ciężarówki i samochody próbujące przekroczyć granicę na przejściu granicznym w Nur Żoły muszą czekać ponad 11 dni. Ciężarówki przewożące towary są często bez wyjaśnień poddawane wielokrotnym kontrolom celnym. Władze niedawno rozpoczęły całodobową obsługę punktu kontrolnego Nur Żoły, aby zaradzić problemowi zatorów granicznych. Portal Zakon.kz podał, że były dyrektor Służby Granicznej Kazachstanu Darchan Dilmanow został oskarżony o nadużycie władzy i skazany na cztery lata więzienia za udział w procederze nielegalnego transportu towarów z Chin do Kazachstanu.  

Uzbecka Państwowa Agencja Statystyczna podaje, że Chiny miały 21,3-procentowy udział w obrotach handlowych (o wartości 12,23 miliarda dolarów) z Uzbekistanem w pierwszych 11 miesiącach 2023 roku. Wartość eksportu Uzbekistanu do Chin wyniosław tym czasie 2,27 miliarda dolarów, a importu z Chin 9,96 miliarda dolarów. Rosja jest drugim co do wielkości partnerem handlowym Uzbekistanu z 15,5-procentowym udziałem (o wartości 8,86 miliardów dolarów).

Źródło: Eurasianet

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium