7 grudnia państwowy koncern uranowy Kazatomprom oświadczył, że wspólna kazachsko-chińska spółka dokonała pierwszej dostawy paliwa do elektrowni jądrowych w Chinach. Jest to istotny punkt zwrotny w rozwijającej się współpracy w zakresie energii atomowej między Pekinem a Astaną.

Kazatomprom poinformował, że 30 ton niskowzbogaconego uranu (LEU) wysłano  koleją  do Chin, gdzie zostały one odebrane przez końcowego użytkownika, China General Nuclear Power Corporation (CGNPC).

Zaprojektowane przez Francję zestawy zostały wyprodukowane w fabryce Oskemen kontrolowanej przez firmę Ulba-TVS LLP, która w 51% należy do Kazatompromu, a w 49% do CGNPC – największej państwowej chińskiej firmy jądrowej. Zakład jest w stanie wyprodukować do 200 ton ekwiwalentu LEU rocznie w postaci gotowych do użycia prętów załadowanych przetworzonym granulatem paliwa uranowego. CGNPC będzie ich używała w reaktorach jądrowych. Oświadczenie Kazatompromu o pierwszej dostawie paliwa do elektrowni jądrowych pojawia się nieco ponad rok po otwarciu zakładu.

Umowa na dostawę CGNPC ma obowiązywać co najmniej 20 lat. Cytowany w oświadczeniu dyrektor generalny Yerżan Mukanow powiedział, że dostawa potwierdziła „reputację Kazatompromu jako wiarygodnego  dostawcy na światowym rynku paliwa jądrowego”.

 Kazatomprom od pewnego czasu jest największym światowym producentem uranu, wspólne przedsięwzięcie z CGNPC posunęło go do przodu w cyklu produkcyjnym. Uran użyty do produkcji zespołów paliwowych został „wydobyty w Kazachstanie i przetworzony w Zakładzie Metalurgicznym Ulba” – napisano w oświadczeniu, odnosząc się do zakładu należącego w całości do Kazatompromu, do którego należy Ulba-TVS LLP. Nie wspomniano jednak o firmie TVEL, będącej własnością rosyjskiego giganta jądrowego Rosatom, która w listopadzie 2021 roku poinformowała, że dostarczyła Ulba-TVS LLP pierwszą porcję  niskowzbogaconego uranu i zapewni dalsze regularne dostawy ze swojej elektrowni w Nowouralsku  w ramach obowiązujacej umowy handlowej.

Przed odsprzedaniem swoich udziałów Rosatomowi w 2020 roku , Kazatomprom posiadał 12,5% udziału w elektrowni w Nowouralsku, znanej jako Uralski Zintegrowany Zakład Elektrochemiczny, poprzez wspólne rosyjsko-kazachskie przedsiębiorstwo o nazwie Centrum Wzbogacania Uranu (UEC). W ramach umowy Kazatomprom zachował jeden udział w UEC, aby mieć pewność, że nadal będzie mógł dokonywać zakupów w tym zakładzie.

Kazachscy urzędnicy kilkakrotnie powtarzali, że zamierzają przestrzegać zachodnich sankcji wobec Rosji, odkąd Moskwa rozpoczęła inwazję na Ukrainę na pełną skalę. Rosatom nie jest obecnie celem żadnych sankcji, ku wielkiemu rozczarowaniu Kijowa. W każdym razie Moskwa i Pekin rozwijają własne stosunki nuklearne. We wrześniu Rosatom poinformował, że dostarczył pierwszą partię paliwa jądrowego do reaktora , budowanego przez China National Nuclear Corporation, inną dużą chińską firmę zajmującą się energią atomową, w południowej prowincji Fujian.

Źródło: Eurasianet

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium