Projekt zmian konstytucyjnych w Kirgistanie został skierowany do publicznej dyskusji. Nowelizację  zgłosiło 80 posłów kirgiskiego parlamentu, którzy proponują przeprowadzenie w tej sprawie referendum. Ma się ono odbyć w tym samym dniu co przedterminowe wybory prezydenckie, tj. 10 stycznia 2021 r.

Nowa wersja Konstytucji przewiduje wzmocnienie roli prezydenta, który stanie na czele władzy wykonawczej i będzie wyznaczać główne kierunki polityki wewnętrznej oraz  zagranicznej. Głowa państwa będzie również odpowiedzialna za powołanie, za zgodą parlamentu, rady ministrów. Prezydent będzie wybierany na pięć lat na góra dwie kadencje. Obecnie głowa państwa jest wybierana na okres sześciu lat. W przypadku przedterminowej rezygnacji prezydenta jego obowiązki będzie pełnił premier. Jeżeli z jakiegoś powodu nie będzie to możliwe obowiązki prezydenta przejmie marszałek parlamentu. Obecna konstytucja przewiduje przekazanie obowiązków głowy państwa najpierw marszałkowi, a dopiero potem premierowi.

Drugą zmianą ma być powołanie najwyższego organu doradczego, konsultacyjnego i koordynacyjnego w postaci Ludowego Kurułtaja. Ma on współpracować z prezydentem, parlamentem, organami państwowymi, samorządami terytorialnymi. Kurułtaj będzie uprawniony do oceniania  raportów prezydenta, marszałka parlamentu, do zgłaszania zastrzeżeń do pracy ministrów i przewodniczących departamentów oraz organów samorządu lokalnego. Procedurę powołania, organizację i działalność Ludowego Kurułtaju będzie regulować konstytucja .

W projekcie zmian do konstytucji zaproponowano również zmniejszenie liczby parlamentarzystów ze 120  do 90 posłów, wybieranych na pięcioletnią kadencję. Ponadto proponuje się zwiększenie liczby podmiotów mających inicjatywę ustawodawczą o  prezydenta,  szefa rządu, Sądu Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, w sprawach należących do ich zakresu władzy.

Nowelizacja konstytucji przewiduje także likwidację  Izby Konstytucyjnej  Sądu Najwyższego i utworzenie Sądu Konstytucyjnego Kirgistanu.

Projekt zmian zabrania publikacji w mediach treści, „które mogą zaszkodzić moralności i kulturze narodu Kirgistanu”.

Proponowana nowelizacja konstytucji, przywracająca  system prezydencki, wywołała negatywną reakcję wielu polityków oraz  użytkowników portali społecznościowych. Podkreślano, różnice pomiędzy rosyjsko i kirgiskojęzyczną  wersją nowej konstytucji. W języku rosyjskim czytamy, że „jedna i ta sama osoba nie może być  wybrana na więcej niż na dwie kadencje”, a w kirgiskim – „​​jedna i ta sama osoba nie może być dwukrotnie wybrana  prezydentem”, czyli, że  prezydentem można zostać tylko raz.

Inicjatorzy nowelizacji tłumaczą potrzebę nowelizacji  konstytucji „żądaniem ludu”. Obecny prezydent Sadyr Żaparow wielokrotnie mówił o potrzebie zmiany ustawy zasadniczej. Jego zdaniem, system partyjny zniszczył kraj, doprowadził do powstania klanów, podzielił ludzi na bogatych i biednych, doprowadził do rozkwitu korupcji. Niedawno Żaparow zrezygnował ze stanowiska pełniącego obowiązki prezydenta, aby wziąć udział w nadchodzących wyborach prezydenckich.

Źródło: Fergana News

Opracowanie BIS — Biuletyn Informacyjny Studium