Czołowi prokuratorzy z państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy zebrali się niedawno w chińskim mieście Xian, aby omówić sposoby zwiększenia efektywności, w większości autorytarnych, systemów prawnych. Uczestnicy podpisali memorandum potwierdzające wspólne dążenia do współpracy i wymiany informacji. W spotkaniu uczestniczyli prokuratorzy generalni z wszystkich krajów Azji Środkowej z wyjątkiem Turkmenistanu, a także przedstawiciele Rosji, Białorusi, Indii i Iranu. Gospodarz, chiński prokurator generalny Ying Yong, odbył również spotkania dwustronne ze swoimi odpowiednikami z Azji Środkowej. Z oświadczeń wydanych przez rządy Kazachstanu i Kirgistanu wynika, że dyskusje skupiały się na usprawnieniu postępowań ekstradycyjnych, odzyskiwaniu mienia państwowego w związku z korupcją oraz wymianie informacji i wspólnych szkoleniach. Spotkanie urzędników chińskich i tadżyckich dotyczyło sposobu zapobiegania cyberprzestępczości, terroryzmowi i handlowi narkotykami”. Tymczasem prokuratura Uzbekistanu wydała oświadczenie, w którym napisano, że uzbecki prokurator generalny Nigmatulla Juldaszew wygłosił przemówienie na forum Xian, w którym podkreślał rolę swojego biura we wzmacnianiu praworządności, a także w promowaniu zapobiegania przestępczości. 

Na oddzielnym spotkaniu na początku listopada przedstawiciele Chin i państw Azji Środkowej przeprowadzili rozmowy na temat zintensyfikowania wymiany, której celem jest szkolenie urzędników służby cywilnej i standaryzacja procedur biurokratycznych. Pomysł na sieć współpracy między placówkami administracyjnymi Chin i krajów Azji Środkowej jest konsekwencją szczytu Chiny-Azja Środkowa, który odbył się w maju ubiegłego roku w Xian. 

Prezydent Kazachstanu Kasym-Żomart Tokajew w komentarzu opublikowanym przez rosyjski dziennik Izwiestia oświadczył, że kraj ułatwi tranzyt ponad 100 milionów ton rosyjskiej ropy do Chin. Tokajew zauważył także, że „około 80% kazachskiej ropy jest eksportowane na rynki zagraniczne przez terytorium Rosji” za pośrednictwem rurociągów kaspijskich. 

10 listopada weszło w życie porozumienie o ruchu bezwizowym między Kazachstanem a Chinami. Zgodnie z umową obywatele obu krajów „są zwolnieni z obowiązku wizowego w celach prywatnych, turystycznych, leczniczych, w transporcie międzynarodowym, tranzytowym i biznesowym”. Wizyty bezwizowe są ograniczone do 30 dni, łącznie 90 dni w ciągu dowolnego 180-dniowego okresu. Umowa nie obejmuje wizyt w Hongkongu i Makau. Pierwsza grupa kazachskich turystów korzystających z ruchu bezwizowego odwiedziła zachodnie miasto Urumqi, w chińskiej prowincji Xinjiang. Ministerstwo Transportu Kazachstanu ogłosiło, że zamierza zwiększyć liczbę lotów między obydwoma krajami, aby uwzględnić oczekiwany wzrost ruchu turystycznego. Wstępne plany przewidują zwiększenie liczby lotów tygodniowo do 84 z obecnych 27. 

W okresie styczeń-październik wolumen ładunków pomiędzy Chinami a Kazachstanem wzrósł o 22% w porównaniu z analogicznym okresem 2022 roku i wyniósł 23,6 milionów ton. Koleje kazachskie podały, że wolumen ładunków z Chin do Kazachstanu wzrósł o 8% i wyniósł 9,1 miliona ton towarów. Łączny ruch do Chin wyniósł 14,5 miliona ton, co stanowi wzrost o 32% w porównaniu z rokiem 2022. Kazachska NC Food Corporation JSC dostarczy do Chin 200 000 ton zboża, zgodnie z umową podpisaną na początku listopada. Kazachska firma zajmująca się energią jądrową, Kazatomprom, podpisała kontrakt na dostawy uranu chińskiej spółce zależnej chińskiego National Nuclear Corp. Transakcja ma pomóc Chinom zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na „czystą, bezemisyjną energię elektryczną”, jak wynika z oświadczenia wydanego przez Kazatomprom. Warunki transakcji nie zostały ujawnione. 

Zgodnie z oficjalnymi danymi statycznymi z Chin Uzbekistan sprzedał Chinom gaz ziemny o wartości 41,6 milionów dolarów. Od początku roku wartość eksportu uzbeckiego gazu do Chin przekracza 412 milionów dolarów. Co oznacza  spadek w porównaniu z kwotą z 2022 roku w tym samym okresie o nieco ponad 767 milionów dolarów. 

Prezydent Kirgistanu Sadyr Źaparow wychwalał potencjał handlowy planowanego chińsko-kirgisko-uzbeckiego projektu kolejowego podczas niedawnego szczytu Organizacji Współpracy Gospodarczej (ECO), który odbył się w stolicy Uzbekistanu Taszkencie. „Ten projekt znacząco zwiększy możliwości handlowe, gospodarcze i tranzytowe naszego regionu” – powiedział Żaparow, nie podając konkretnych prognoz. Kirgistan i Uzbekistan w dalszym ciągu starają się zapewnić środki finansowe na kontynuację projektu.

Tajik-China Mining Co., TALCO i inne przedsiębiorstwa zostały wpisane na oficjalną listę dłużników podatkowych w Tadżykistanie. Osoby unikające płacenia podatków są winne rządowi ponad 349 milionów somoni (około 31 milionów dolarów).  Jako główną przyczynę uchylania się od płacenia podatków wskazano słabe przychody i złe perspektywy operacyjne. 

Źródło: Eurasianet 

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium