Studium Europy WschodniejUW ma przyjemność zaprosić na wyjątkową prezentację
w ramach obchodów jubileuszu 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego

Gruzja w badaniach i aktywności Studium Europy Wschodniej UW
1990-2015

Prezentacja odbędzie się 18 kwietnia 2016 r., o godz. 17.30, w Sali Senatu UW, Pałac Kazimierzowski (ul. Krakowskie Przedmieście 26/28).

Początki…

Studium Europy Wschodniej UW od momentu swojego powstania w 1990 roku zajmowało i interesowało się Kaukazem, a w szczególności Gruzją. Wśród organizowanych przez Studium, na początku lat 90-tych, otwartych wykładów i seminariów znajdowało się wiele poświęconych właśnie temu niewielkiemu kaukaskiemu państwu. Po utworzeniu regularnych uniwersyteckich, magisterskich „Studiów Wschodnich” powstała specjalizacja – najpierw Rosja-Azja Środkowa-Kaukaz, a później już osobna specjalizacja i seminarium kaukaskie. Od wielu lat, we współpracy ze Szkołą Języków Wschodnich UW, uczymy również naszych studentów języka gruzińskiego. W ramach prowadzonego już od 15 lat w Studium programu stypendialnego „25 Stypendiów na Studia Wschodnie” nasze studia magisterskie ukończyło także wielu studentów z Gruzji.

Lektorat języka gruzińskiego

Badania i wydawnictwa

Poza dydaktyką możemy również poszczycić się osiągnięciami naukowymi w badaniach nad historią i współczesnością Gruzji. Od 1991 r. ukazuje się naszeczasopismo „Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies”, które posiada już renomę i międzynarodowe uznanie wśród badaczy Gruzji i całego Kaukazu. Na łamach czasopisma podejmowany jest cały wachlarz problemów dotyczących historii Kaukazu, z których na szczególną uwagę zasługują pionierskie osiągnięcia w badaniu losów gruzińskich oficerów kontraktowych w Wojsku Polskim w II RP oraz emigracji gruzińskiej w Polsce w tym okresie.

Wydawnictwa SEW UW podejmujące problematykę gruzińską

Tematyce tej poświęcony został również, wydany w 2015 roku album „Pod skrzydłami Rzeczypospolitej. Emigracja gruzińska 1921-1939”, który pokazuje międzywojenną gruzińską społeczność emigracyjną nie tylko w momentach oficjalnych i związanych ze służbą wojskową; na unikalnych zdjęciach zobaczyć możemy również niektóre aspekty codziennego życia rodzinnego i towarzyskiego emigracji. Autorem wydania jest dr David Kolbaia.

Album „Pod skrzydłami Rzeczypospolitej. Emigracja gruzińska 1921-1939”

Zainteresowanie losami emigracji gruzińskiej w przedwojennej Polsce, w szczególności gruzińskimi oficerami kontraktowymi w WP przyniosło nieoczekiwane efekty. Ogromnym wydarzeniem było wydanie przez Studium, wspólnie z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, pierwszego w historii tłumaczenia „Pana Tadeusza” na język gruziński. Autorem rękopisu tego przekładu z 1955 r. jest Witali Ugrechelidze (1902-1983), który przekazał go do Biblioteki Polskiej – POSK w Londynie. Urodzony w Gruzji Ugrechelidze przybył do Polski 1922 roku wraz z grupą gruzińskich wojskowych. Za udział w kampanii wrześniowej został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Był dowódcą 17-go pułku ułanów w konspiracji. W 1945 roku dołączył Drugiego Korpusu Armii Andersa. Na emigracji w Londynie brał udział w żywym podówczas życiu kulturalnym polskich emigrantów. Pisał artykuły do gruzińskich wydawnictw emigracyjnych w Paryżu. Tłumaczenia Pana Tadeusza podjął się w hołdzie Polsce i Polakom. Tekst polski wraz z przekładem gruzińskim porównał, opatrzył posłowiem i przygotował do druku dr David Kolbaia.

„Pan Tadeusz” w języku gruzińskim

Postać św. Grzegorza Peradze

Zespół naukowy czasopisma „Pro Georgia” był również pionierem badań dotyczących absolutnie wyjątkowej, a wcześniej mało zbadanej, postaci łączącej Gruzję i Polskę. Mowa o św. Grzegorzu Peradze, który był  duchownym, wykładowcą Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego (1933-1939), specjalistą w dziedzinie patrologii i historii monastycyzmu gruzińskiego. Zmarł śmiercią męczeńską 6 grudnia 1942 roku w obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Jego nazwisko wymienione jest na tablicyna ścianie gmachu Instytutu Historycznego upamiętniającej pomordowanych w czasie II wojny światowej profesorów Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2002 roku Studium Europy Wschodniej corocznie w grudniu organizuje Międzynarodową Sesję Kaukazologiczną im. św. Grzegorza Peradze. Od 2002 roku Studium Europy Wschodniej podjęło się zadania sukcesywnego wydawania prac w ramach serii „Dzieła zebrane św. Grzegorza Peradze”. Dotychczas drukiem ukazało się 4 tomy – w językach polskim i gruzińskim. Redaktorem tej edycji jest ks. dr Henryk Paprocki. Ponadto w 2010 r. Międzynarodowa Rada Naukowa czasopisma „Pro Georgia” ustanowiła Nagrodę im. św. Grzegorza Peradze, przyznawaną co dwa lata osobom, które w swojej działalności naukowej prezentują te wartości, którym wierny był św. Grzegorz Peradze.

Nagroda im. św. Grzegorza Peradze

Współczesna Gruzja

Studium w swoich badaniach dotyczących Gruzji sporo miejsca poświęca również problematyce współczesnego oblicza tego państwa. Od 2013 roku, co dwa lata organizujemy konferencję „Kaukaz po 1991 roku”, która skupia grono badaczy z całej Polski i zagranicy. Omawiane i dyskutowane są zagadnienia dotyczące polityki wewnętrznej i zagranicznej Gruzji, jej sytuacji ekonomicznej, kondycji społeczeństwa, kwestii dotyczących języka, kultury i sztuki, jak również relacji kościół-państwo. Wiele z tych zagadnień poruszanych jest również na łamach, wydawanego w Studium od 2010 roku,czasopisma „Nowy Prometeusz”.

Aktywność studentów i absolwentów

Również studenci i absolwenci „Studiów Wschodnich” są aktywni na polu badań dotyczących Kaukazu i Gruzji. Co roku współorganizują i uczestniczą wdorocznej Konferencji Kaukazologicznej Studentów, Absolwentów i Wykładowców SEW UW. Chętnie podróżują również na Kaukaz, w tym do Gruzji. Z wyjazdów wracają bogatsi nie tylko o doświadczenia i wrażenia, ale również materiały do artykułów i prac magisterskich oraz ciekawe zdjęcia.

XI Konferencja kaukazologiczna Seminarium kaukaskiego SEW UW, 2013 r.

***

Prezentacja, na którą serdecznie Państwa zapraszamy, ma na celu pokazanie osiągnięć, badań i publikacji Studium Europy Wschodniej dotyczących Gruzji. Naszym celem będzie również zainteresowanie Państwa historią i współczesnością tego kraju – jego kulturą, językiem i mieszkańcami.

Prezentację prowadził będzie wykładowca Studium, kierownik Seminarium kaukaskiego SEW, redaktor naczelny czasopisma „Pro Georgia” – dr David Kolbaia. Do udziału zaprosiliśmy również współpracujących z nami badaczy Kaukazu oraz naszych absolwentów i studentów.

Wydarzeniem kulminacyjnym prezentacji będzie występ gruzińskiego kwartetu wokalnego „Sahioba”, który zaprezentuje tradycyjne pieśni z różnych regionów Gruzji.

Gruziński zespół wokalny „Sahioba”

Goście naszego wydarzenia będą mogli również obejrzeć wystawę poświęconą gruzińskim oficerom kontraktowym w Wojsku Polskim II RP.

Po prezentacji zapraszamy również do skosztowania słynnego i docenianego na całym świecie gruzińskiego wina.