W zeszłym miesiącu rosyjski regulator produkcji rolniczej nakazał wstrzymanie importu produktów mlecznych z Armenii. Podobny los spotkał Kirgistan. Na polecenie Rosselchoznadzoru od 21 kwietnia wszystkie kirgiskie produkty mleczarskie zostaną wycofane z Rosji. Rosselchoznadzor twierdzi, że został zmuszony do podjęcia tej decyzji po tygodniowej inspekcji zakładów produkcyjnych i dystrybucyjnych nabiału w Kirgistanie, która się odbyła na początku tego miesiąca. Rosjanie oświadczyli, że kirgiscy urzędnicy ds. BHP nie monitorują w odpowiedni sposób zdrowia zwierząt  i jakości produkowanego przez nie mleka. Zniesienie zakazu będzie możliwe  wtedy, gdy kolejna inspekcja wykaże, że wszystkie  problematy zostały rozwiązane. 

Producenci mleka nie są  jedynymi kirgiskimi eksporterami artykułów spożywczych, którzy w ostatnim czasie znaleźli się na celowniku Rosselchoznadzoru. W lutym Moskwa wstrzymała  sprowadzanie  pstrąga i ikry pstrąga, powołując się na obawy, że ryby zawierają potencjalnie niebezpieczne ilości szkodliwych substancji. 

Fakt, że takie zakazy dotyczące towarów pochodzących z Kirgistanu są rutynowo wprowadzane przez Rosję, a także Kazachstan, podsyciło frustrację z powodu dostrzeganych niedociągnięć Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej (EUG), bloku handlowego powołanego specjalnie w celu uniknięcia podobnych sytuacji. 

19 kwietnia, jeszcze przed ogłoszeniem ostatniego zakazu Rosselchoznadzoru, wicepremier Kirgistanu Bakyt Torobajew mówił na posiedzeniu rządu o potrzebie  przestrzegania zasad wynikających z członkostwa w EUG. Jego zdaniem działania  w tym kierunku są  konieczne, aby zwiększyć eksport ryb, drobiu i produktów mleczarskich  do Rosji. Tego rodzaju uwaga sugeruje,  że Biszkek przyznaje się do pewnych niedociągnięć. Inni kirgiscy urzędnicy  jednak twierdzą, że ich zdaniem wina leży raczej po stronie zdominowanej i kierowanej przez Rosję EUG. W wywiadzie opublikowanym 21 kwietnia w rosyjskiej gazecie  Rossijskaja Gazieta przewodniczący kirgiskiego parlamentu Nurłanbek Szakijew otwarcie wypowiadał się na temat tej organizacji. „Szczerze mówiąc, spodziewaliśmy się wielu pozytywnych rzeczy [od EUG]. Pomyśleliśmy, że będzie dobrze dla naszych migrantów, przedsiębiorców, że będzie wolność handlu. Niestety, stwierdziliśmy, że w ramach organizacji  stale powstają sztuczne bariery. Jednocześnie niektóre kraje, nie będące członkami EUG, mają przywileje i  możliwości, których my nie mamy” – oświadczył Szakijew. 

Szakijew, który w swoim wywiadzie przekonuje , że jest wielkim przyjacielem Rosji, nie mówi tego wprost, ale ogólny ton jego wypowiedzi wskazuje, że jego zdaniem wstrzymywanie eksportu kirgiskich towarów to problem raczej polityczny niż techniczny. I tak np. zakaz importu mleka z Armenii, innego członka EUG, nadszedł w chwili, gdy wielu ludzi w tym kraju otwarcie zaczęło zastanawiać się nad sensem sojuszu wojskowego z Moskwą. Z kolei Kirgistan wywołuje niepokój w Rosji planami  przyjęcia przepisów mających na celu poprawę pozycji języka kirgiskiego. Władze  rosyjskie obawiają się, że będzie to  ze szkodą dla języka rosyjskiego. Zwolennicy ustawy, która wymaga trzeciego i ostatniego czytania w parlamencie, zanim zostanie wysłana do podpisu prezydentowi Sadyrowi Żaparowowi, twierdzą, że chodzi po prostu o promowanie używania języka kirgiskiego. Krytycy natomiast utrzymują, że nowe zasady  podważą prawa osób rosyjskojęzycznych. Mówi się również o porzuceniu przez Kirgistan cyrylicy, chociaż taki zapis nie znalazł się w proponowanych zmianach. 

Inna sprawa, że pojedyncze zakazy dotyczące produktów żywnościowych mogą  nie mieć większego wpływu na rosyjsko-kirgiskie stosunki handlowe. Jak zauważa przewodniczący  parlamentu Szakijew, handel kirgisko-rosyjski przeżywa obecnie rozkwit. Obroty  handlowe wzrosły w ubiegłym roku o 40,8% i przekroczyły 3,2 miliarda dolarów. Zdaniem polityka, Rosja była i pozostaje dla Kirgistanu nie tylko bliskim partnerem strategicznym, ale także krajem zajmującym szczególne miejsce w  strukturze handlu zagranicznego. 

Źródło: Eurasianet 

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium