30 kwietnia w Uzbekistanie odbyło się referendum dotyczące zmian w ustawie zasadniczej. Według danych Centralnej Komisji Wyborczej frekwencja wyniosła 84,54%. Projekt nowej konstytucji poparło 90,21% głosujących, 9,35% było przeciw, a 0,49% głosów uznano za nieważne.Zmiany weszły w życie 1 maja. Wśród proponowanych poprawek było tak zwane wyzerowanie prezydenckiej kadencji Szawkata Mirzijojewa, co pozwoli mu sprawować urząd do 2040 roku.

W dniu referendum niezależni obserwatorzy zgłosili liczne nieprawidłowości.Do najczęstszych naruszeń należało głosowanie w imieniu innych członków rodziny. Wyborcy byli po cichu informowani o możliwości oddania głosu w imieniu sąsiada z bloku. Obserwatorzy odnotowali takie naruszenia co najmniej w pięciu lokalach wyborczych. Pojawiły się też informacje o zmuszaniu studentów do udziału w referendum. Gazeta Huk napisała, że wielu studentów z Państwowego Uniwersytetu Języków Świata, Narodowego Instytutu Sztuki i Projektowania, jak również oddziału Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Ropy i Gazu zmuszono do oddania głosu. Profesorowie Uniwersytetu Gospodarki Światowej i Dyplomacji w Taszkencie zagrozili „polityczną oceną działań” tych studentów, którzy nie wezmą udziału w referendum.

Obserwatorzy OBWE doszli do wniosku, że referendum w sprawie nowelizacji konstytucji Uzbekistanu odbyło się w warunkach niespełniających wymogów prawdziwego pluralizmu politycznego i konkurencji. Członkowie misji zwrócili uwagę na dobre przygotowanie władz do głosowania oraz uwzględnienie przez Uzbekistan wcześniejszych zaleceń OBWE, jednak zdaniem obserwatorów nie wystarczyło to do przeprowadzenia referendum zgodnie z międzynarodowymi standardami. W swoim raporcie organizacja pisze o braku zorganizowanej opozycji i alternatywnych opinii w stosunku do stanowiska władz. Zwrócono również uwagę, że agitacja urzędników odbywała się przy powszechnym nadużywaniu środków administracyjnych i wywieraniu presji na społeczeństwo, aby zmusić ludzi do głosowania za nową wersją Konstytucji. Ponadto obserwatorzy OBWE zauważyli, że relacje medialne z referendum były wyłącznie pozytywne, bez jakichkolwiek opinii krytycznych.Odnotowano również przypadki masowego wrzucania kart do głosowania do urn.  

Mimo to władze stwierdziły, że referendum odbyło się w pełnej zgodzie ze standardami międzynarodowymi. Taką samą ocenę wystawili obserwatorzy z krajów WNP. Szef misji Siergiej Lebiediew zaznaczył, że głosowanie odznaczało się wysokim poziomem, a krytykę zachodnich obserwatorów nazwał „całkowitym kłamstwem”.

Źródło: Mediazona CA

Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium