Studium Europy Wschodniej upamiętniło jeden z ważniejszych sojuszy, jakie II Rzeczpospolita zawarła podczas dwudziestolecia międzywojennego. Sojusz Piłsudski-Petlura, zwany także Umową Warszawską 1920 był międzynarodową umową między II Rzecząpospolitą Polską a Ukraińską Republiką Ludową zawarta w 1920 w Warszawie, tuż przed najważniejszymi wydarzeniami wojny polsko-bolszewickiej.

W dniu 21 kwietnia 2018, w Sali Balowej Pałacu Potockich z inicjatywy Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa przy MSZ, Studium Europy Wschodniej i Instytutu Nauk Politycznych PAN odbyła się międzynarodowa konferencja „Sojusz Piłsudski-Petlura. Spojrzenie po 98 latach”. Konferencji patronatu honorowego udzielili współprzewodniczący PUFP, Jan Malicki (przewodniczący polskiej strony PUFP) i Vitaj Portnikov (przewodniczący ukraińskiej strony PUFP), którzy dokonali także uroczystego otwarcia sesji.

Podczas konferencji wybitni znawcy tematu wygłosili referaty poświęcone Piłsudskiemu, Petlurze i ich sojuszowi.

• Stanisław Stępień z Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu:
  • Symon Petlura: ukraiński mąż stanu – zwolennik polsko-ukraińskiego porozumienia
• Władysław Werstiuk z Instytutu Historii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy:
  • Miejsce sojuszu Piłsudski-Petlura w ukraińskich zmaganiach o niepodległość 1917-1921
• Jan Pisuliński z Uniwersytetu Rzeszowskiego:
  • Józef Piłsudski a umowa polsko – ukraińska 1920 r.
• Jan Jacek Bruski z Uniwersytetu Jagiellońskiego:
  • Warszawa – Kijów – Tarnów. Sojusz polsko-ukraiński 1920 r. i jego konsekwencje
• Michał Klimecki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu:
  • Wojna polsko-ukraińska 1918-1919 roku a sojusz Piłsudski – Petlura

Tę sesję moderował prof. Grzegorz Motyka z Instytutu Nauk Politycznych PAN.

Ważnym elementem wydarzenia było wyświetlenie filmu Jerzego Lubacha „Trudne Braterstwo” z 1998 r., opowiadającego o historii i przebiegu sojuszu Piłsudski-Petlura.

Po zakończonej emisji filmu uczestnicy konferencji udali się na wolski cmentarz prawosławny, gdzie dyr. Jan Malicki, przewodniczący polskiej części Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa złożył wieniec na grobie gen. por. Marka Bezruczki oraz przy pomniku upamiętniającym żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej broniących wolności Ukrainy i Polski w latach 1918-1920. Treść na szarfie wieńca złożonego przy pomniku: „Sojusznikom Polski w wojnie bolszewickiej w rocznicę sojuszu Piłsudski-Petlura”.

Z cmentarza wolskiego uczestnicy konferencji udali się pod pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego przy Belwederze, u stóp którego Jan Malicki złożył identyczny wieniec z szarfą o treści „Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu w rocznicę sojuszu polsko-ukraińskiego 1920 r”. Wszystkie wieńce zostały złożone przez dyr. Jana Malickiego w imieniu polskiej strony PUFP.

Po powrocie do Sali Balowej Pałacu Potockich prof. Tomasz Stryjek wygłosił krótki wykład będący socjologiczną analizą spojrzenia Polaków i Ukraińców na bohaterów narodowych obu krajów. Wykład prof. Stryjka był wstępem do sesji Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa poświęconej sojuszowi Piłsudski-Petlura. W dyskusji, moderowanej przez dyr Jana Malickiego i Vitaja Portnikova. W sesji udział wzięli wszyscy obecni członkowie PUFP.

Konferencja „Sojusz Piłsudski-Petlura. Spojrzenie po 98 latach” była ważnym wydarzeniem, które winno mieć wpływ na kształtowanie pozytywnych relacji polsko-ukraińskich. Sojusz marszałka Piłsudskiego z atamanem Petlurą był niezwykle ważnym przykładem pozytywnych relacji polsko-ukraińskich.

Poniżej prezentujemy fotografie z wydarzenia: