Obecna prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė. której druga kadencja kończy się w przyszłym roku, znajduje się wśród faworytów na stanowisko szefa Rady Europejskiej – po Donaldzie Tusku. Jej plany w związku z karierą międzynarodową wciąż nie są znane, chociaż  Grybauskaitė była już  komisarzem ds. budżetu i  finansów w Komisji Europejskiej (2004–2009).

„Prezydent nie będzie komentowała pojawiających się w mediach informacji,  ponieważ skupia się na pracy dla państwa litewskiego” – odpowiedziała służba prasowa Grybauskaitė.

O  mianowaniu szefa Rady Europejskiej decydują głosy państw członkowskich UE. Profesor  Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Wileńskim Tomas Janeliūnas twierdzi, że wybór szefa Rady jest próbą utrzymania równowagi między państwami. Dlatego na stanowisko szefa Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej nie nominuje się zazwyczaj kandydatów z dużych krajów, takich jak Francja i Niemcy, aby nie zwiększać ich  wpływów w UE.

„Zwykle jest to neutralny kandydat, często z mniejszych państw. O wszystkim decyduje osobiste doświadczenie. Ważna jest także unijna praktyka kandydata  oraz  zdolności przekonania szefów największych krajów, że ta właśnie osoba  będzie najlepiej sprawowała swoją funkcję” – powiedział Janeliūnas.

Według litewskiego politologa, na korzyść Grybauskaitė przemawia fakt, że nie jest członkiem żadnej partii. Jej siłą polityczną  stanowi także dobra  reputacja litewskiej prezydent wśród przywódców UE.

„Nie musi nikogo przekonywać do swoich kompetencji, ma  wsparcie ze strony Niemiec  i dobre stosunki z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem” – powiedział Janeliūnas. – „Fakt, że jest przedstawicielem małego kraju, też można uznać za plus. Ważna jest także  kwestia równości płci,  nie mieliśmy jeszcze kobiety jako szefa Rady Europejskiej”.

Jednak zdecydowana antyrosyjska retoryka litewskiej prezydent może nie spodobać się szefom Czech i Węgier.  Grybauskaitė może natomiast  liczyć na  poparcie  Polski. Na Litwie twierdzą, obecna prezydent miała dobre relacje z Lechem Kaczyńskim, a w ostatnich miesiącach wypowiadała się przeciwko unijnym sankcjom wobec  Warszawy,.

W ubiegły czwartek, ośrodek analityczny VoteWatch Europe ogłosił wyniki badania przeprowadzonego wśród ekspertów z różnych instytucji UE, które wykazały, że prezydent Grybauskaitė jest jednym z faworytów na stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej, który ma być wybrany w 2019 r. 20% ankietowanych uważa, że to prezydent Litwy zostanie szefową Rady. Wyprzedza ją tylko premier Holandii Mark Rutte z 25%. 13% głosów uzyskał premier  Irlandii Leo Varadkar, a  poniżej  10% – prezydent Ruminii Klaus Johannis, premier Włoch Paolo Gentiloni i inni politycy.

Źródło: DELFI Žinios, Lietuvos rytas, DELFI.lv, Eesti Rahvusringhääling

Opracowanie BIS — Biuletyn Informacyjny Studium