Objazd naukowy studentów zagranicznych II roku studiów magisterskich oraz studiów przemiennych z uczelni ukraińskich organizowany przez Studium Europy Wschodnie UW w dniach 16-19 czerwca 2022 rok

W objeździe wzięły udział następujące osoby:

Przedstawiciele kadry dydaktyczno-naukowej SEW UW:

• Kierownik objazdu: dr Dawid Kolbaia
• Opiekun naukowy: płk rez. nawig. Tadeusz Krząstek
• Opiekun naukowy: prof. Hienadzi Semianczuk
• Kronikarka objazdu – Olga Chizhevskaya

Brać studencką reprezentowali: Marianna Shpak, Ksenia Tsiulia, Vitalii Voitsekhovskyi, Aliaksandr Ladoshka, Yuliia Sasovska, Yevhen Synchuk, Vladyslav, Yuliia Shabatina, Władysław Boradyn, Andrii Kutsyk, Denis Akulicz, Anton Vasiljeu, Yana Pankiv. Cała grupa swobodnie zmieściła się na pokładzie czarnego Mercedesa  ,,Sprintera’’, którym kierował Krzysztof Lendzioszek z Goworowa.

Plan pierwszego dnia objazdu 16.06.2022 wyglądał następująco:

Obejmował wygłoszenie następujących komunikatów podczas przejazdu z Warszawy do Skierniewic i następnie do Łodzi:

• historia Łodzi do 1939 roku. Rozwój miasta, społeczeństwo, kultura
• Łódź podczas okupacji hitlerowskiej 1939-1945
• Siły Zbrojne Podziemnego Państwa Polskiego 1939-1945 w Łodzi
• Łódź w latach 1946-2022
• Łódź- stolica Festiwalu Dialogu Czterech Kultur

Obejrzenie zabytków w Skierniewicach:

• Pałacu Arcybiskupów Gnieźnieńskich – także  carskiej rezydencji
• wiekowego dworca kolejowego
• grupowy spacer ulicą Piotrkowską w godzinach popołudniowych podczas którego studentki i studenci wygłaszali następujące komunikaty;
• Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy
• wybitni przedstawiciele literatury polskiej związani z Łodzią
• Łódzka Szkoła Filmowa- historia i tradycje, wielcy twórcy

Wygłaszane były również informacje historyczne o zabytkach:

• ulica Piotrkowska- historia- tradycje:
• Ławeczka Tuwima / ul. Piotrkowska 104
• kamienica pod Gutenbergiem-historia ,,Lodzer Anzeiger’’ / Piotrkowska 86
• Plac Wolności-pomnik Tadeusza Kościuszki.

W czwartek o wczesnym poranku z ulicy Oboźnej wyruszył  autokar z grupą studentów oraz opiekunów naukowych, co świadczyło o rozpoczęciu pierwszego objazdu naukowego od stycznia roku 2020. Program łączył w sobie obejrzenie zabytków oraz wygłoszenie przez studentów komunikatów. Po zakończeniu objazdu każdy ze studentów jest zobowiązany przedstawić referat na wyznaczony przez opiekunów temat.

O godzinie 07:32 wśród prawie wszystkich uczestników brakowało jednak kilku. Najpierw zza rogu pojawiła się osoba w przepięknym kapeluszu, pasowało jej określenie „Teksańczyk na urlopie” . Był to Pan Profesor Henadzi Siemianczuk, który na nasz objazd przyjechał aż z Grodna.

Studenci z kadrą naukową w miejscu zbiórki przy ulicy Oboźna. Fot. Olga Chizhevskaya

Wkrótce z oddali dobiegł głos z gruzińskim akcentem „już czekamy!” Zaraz pojawił się nasz autobus, czarny Mercedes ..Sprinter’’, którym mieliśmy podróżować przez cztery dni. Gdy drzwi się otworzyły  zobaczyliśmy Pana Pułkownika Tadeusza Krząstka. którego po drodze zabrał na Bemowie pan kierowca.

Płk Tadeusz Krząstek po wyjściu z autokaru Mercedes „Sprinter”. Fot. Olga Chizhevskaya

O godzinie 8:00 autobus z uczestnikami odjechał i rozpoczęła się niezwykle ciekawa podróż. W drodze do Skierniewic zostały omówione zasady bezpieczeństwa  obowiązujące podczas podróży i całego naszego objazdu naukowego. Pułkownik wyznaczył  opiekuna zniczy pamięci. Funkcja ta przypadła koledze Vitalijowi Wojciechowskiemu. Później przydzielono mu jeszcze małą funkcję kwatermistrza i ministra finansów- ..fundował’’ wszystkim obiady.

Pierwsza na miejsce dla prezentera w autokarze usiadła  Yuliia Shabatina, która  rozpoczęła wygłaszanie komunikatów. Mówiła na temat historia Łodzi do roku 1939. Po miłym przywitaniu dowiedzieliśmy się o znaczeniu historycznym słowa „Łódź”. W roku 1332 Łódź po raz pierwszy pojawiła się w pisemnym zapisie wydanym przez Władysława Gorbatego, Księcia Łęczyskiego, który przeniósł wieś Łódź do Diecezji Wrocławskiej. W 1423 roku król Polski Władysław II Jagiełło nadał jej prawa miejskie i do końca XVIII wieku miasto pozostawało prywatnym miastem biskupów i duchowieństwa kujawskiego. Dowiedzieliśmy się również, iż po II rozbiorze Polski w roku 1792  Łódź przyłączono do Królestwa Prus, natomiast w roku 1806  przez Napoleona miasto zostało włączone do Księstwa Warszawskiego. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. księstwo zostało rozwiązane, a miasto weszło w skład Królestwa Polskiego- państwa wasalnego Imperium Rosyjskiego.

Druga rewolucja przemysłowa przyniosła miastu Łódź szybki wzrost produkcji tekstyliów i ludności ze względu na napływ imigrantów, w tym Niemców i Żydów Łódź stała się miejscem wielkich szans, głównie dla Niemców i Żydów, Polaków i Rosjan — przysłowiową Ziemią Obiecaną – jest to publicystyczne określenie miasta, będące tytułem powieści W. Reymonta. Rozwój przemysłu i wzrost liczby ludności sprawiły, że Łódź stała się bardzo szybko jednym z największych miast w Polsce. [padły oklaski]Szczególnie ważna w wypowiedzi Yulii była analiza struktury narodowościowej w okresie drugiej Rzeczypospolitej. Zwrócili na to uwagę wszyscy wykładowcy dopytując o szczegóły, zwłaszcza dotyczące ludności niemieckiej i rosyjskiej.

Prof. H. Siemianczuk w dyskusji podkreślił, że należy zdecydowanie mocniej akcentować – rozgraniczyć znaczenie terminu ,, Rosja-rosyjski’’ w odniesieniu do Rosji carskiej, bolszewickiej czy sowieckiej.

O  tragicznych latach dla Łodzi  opowiadał nam kolega Vladyslav. Z komunikatu  jego dowiedzieliśmy się, że siły Zbrojne Podziemnego Państwa Polskiego w latach 1939-1945 w Łodzi  zostały utworzone na bazie kadr oficerskich i żołnierzy  z jednostek Wojska Polskiego podporządkowanych  przed kampanią wrześniową IV. Dowództwu Obrony Korpusu. Struktury zbrojne Podziemnego Państwa Polskiego były od września do listopada 1939 roku  podporządkowane Służbie Zwycięstwa Polski, od 1939 dо 1942 rr. – Związkowi Walki Zbrojnej, а później w latach 1942-1945 rr. Armii Krajowej. Vladyslav w komunikacie podkreślił , że oddziały zbrojne, partyzanckie powstawały także w mniejszych miastach na terenie Łódzkiego Okręgu AK.. Przykładem tego  był  silny oddział partyzancki utworzony na bazie 25 Pułku Piechoty w Piotrkowie Trybunalskim. Kolejnym pułkiem, o którego konspiracyjnej historii się dowidzieliśmy  był 28 Pułk Strzelców Kaniowskich AK. Ruch podziemny miał też swoje problemy, więc biorąc pod uwagę liczebność Niemców, którzy mieszkali w Łodzi, działalność takich organizacji była zawsze pod dużą inwigilacją. Przykładem temu służy kilka operacji, mających na celu  aresztowanie osób-członków Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego ŁO AK.  Dowiedzieliśmy się również, że na prośbę ludności niemieckiej Łódź została włączona do III Rzeszy i nadano jej nazwę Litzmansztad. Pułkownik Krząstek zadał kilka pytań. Pytał kim był oficer kontraktowy WP, który dowodził Inspektoratem AK Piotrków Trybunalski. Jak się okazało to pytanie bardzo podchwytliwe nie było bez przypadku. Chodziło bowiem o mjr Artemi Aroniszydze- Gruzina, walecznego oficera kontraktowego WP. Dr Kolbaia i płk Krząstek przybliżyli życiorys mjr. Aroniszydze, odznaczonego za zasługi bojowe Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari.

Kolejny komunikat na temat „Łódź w latach 1946 – 2022” wygłosiła Yana Pankiv. Zapoznaliśmy się że, po tym, jak niemal totalnie zniszczono Warszawę w czasie okupacji, wiele wskazywało na wybór nowej stolicy – miasta Łódź. Nic dziwnego zwłaszcza, że Łódź przeżywała wówczas okres rozkwitu urbanistycznego i rozwoju kulturalnego.  Pisarze, malarze, aktorzy i reżyserzy, a także dziennikarze i włodarze polityczni ‒ wszyscy ciągnęli do Łodzi, szukając w niej spokoju i warunków do pracy.

Uczelnie w Łodzi powstały w okresie powojennym (np. Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka).Łódź obok Warszawy jest najważniejszym ośrodkiem polskiej kinematografii – od lat kształcą się tu wybitni filmowcy a w plenerach miasta kręcone są wyśmienite filmy. Teraz Łódź posiada interesujące i różnorodne dziedzictwo kulturalne i przede wszystkim jest miastem festiwali. Dowiedzieliśmy się również o tym , że Łódź także posiada interesujące i różnorodne dziedzictwo kulturalne,  stanowią o tym przede wszystkim bogate kolekcje muzealne.

O godzinie 09:12  z ust Pana Pułkownika padł komunikat: „przygotowujemy się do wyjścia w Skierniewicach”.

Wkrótce wykonaliśmy nasze pierwsze zdjęcie grupowe przy zabytkowym, pięknym dworcu  w Skierniewicach. Został on zbudowany w stylu angielskim na szlaku Petersburg – Wiedeń. Pułkownik omówił historię dworca. Zwrócił uwagę na niezwykle tragiczne wydarzenia w 1944r., zbombardowanie dworca przez Niemców i śmierć około 1500 osób uwięzionych w wagonach. Pokazał tablicę pamiątkową poświęconą  uduszonym więźniom z Pawiaka.

Kadra naukowa, studenci oraz kierowca autokaru przed dworcem kolejowym w Skierniewicach. Fot. Olga Chizhevskaya

Następnie obejrzeliśmy pomnik – „Przed Bitwą Warszawską”

Uczestnicy przy pomniku „Przed bitwą Warszawską”. Fot. Płk Tadeusz Krząstek

Pan pułkownik omówił w jakich warunkach zrodziła się w Skierniewicach idea zbudowania pomnika i dlaczego postawiono go przy dworcu kolejowym. Jak się okazało mieszkańcy chcieli upamiętnić 100. Rocznicę zwycięstwa Polski nad Rosją bolszewicką. Inicjatywa była społeczna a Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego sfinalizowało projekt. Pułkownik zwrócił uwagę na symbolikę pomnika, postacie z brązu i epitafia. Wskazał na postać Gen Charlesa de Gaulle / w 1920 kapitana w składzie Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce/ . Francja udzieliła Polsce największej pomocy politycznej i militarnej w wojnie z Rosją. Postać Atamana URL Symona Petlury to symbol sojuszu militarnego określanego później jako ,, Trudne Braterstwo Polsko-Ukraińskie zrodzone w bojach’. Natomiast postać premiera Węgier Pala Telekiego przypomina o dostawach amunicji dla Polski w sierpniu 1920 roku, podczas których 80 wagonów dotarło na dworzec w Skierniewicach.  Pułkownik był wyraźnie zniesmaczony wykonaniem przez artystę wizerunku Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego- jako siedzącego starca, zmęczonego życiem i opartego na szabli.  Zwrócił następnie uwagę , że marszałek był faktycznie taki ale nie w 1920 roku tylko dobrych kilka lat później. Gdy był Naczelnym Wodzem WP i dowodził wielkimi operacjami na frontach, które dały orężowi polskiemu wspaniałe zwycięstwo, uratowały Europę przed  nawałą bolszewicką. J. Piłsudski był sprawnym, tryskającym energią dowódcą i żołnierzem. Tak ukazany  na pomniku nie przemawia do współczesnego pokolenia jako wódz i marszałek.

Następnie grupa studentów wraz z dr. doktorem Kolbaią wyruszyła na peron dworca w Skierniewicach. Na peronie numer 1 wykonaliśmy zdjęcie przy pomniku  Stanisława Wokulskiego głównego bohatera powieści „Lalka” Bolesława Prusa. Niestety i tam byliśmy dopytywani gdzie w Warszawie umieszczona jest tablica upamiętniająca S. Wokulskiego i następnie jego najbliższego współpracownika Rzeckiego a tyle razy w drodze na uniwersytet koło nich przechodzimy. To nie była wycieczka taka jak inne- cały czas byliśmy w napięciu.

Na peronie numer 1 przy pomniku Stanisława Wokulskiego. Fot. Olga Chizhevskaya

Z dworca pojechaliśmy do Pałacu Arcybiskupów Gnieźnieńskich położonego w pięknym parku. Jego historię już w autokarze zaczął omawiać Aleksander Ladoshka. Szybko jednak musiał przerwać wystąpienie bo podróż trwała zaledwie 5. Minutek. Referat został dokończony na świeżym powietrzu w przepięknym parku przy głównym wejściu  do pałacu prezentującym się bardzo okazale.

Aleksandr Ladoshka w trakcie wygłaszania komunikatu w parku przy Pałacu Arcybiskupów Gnieźnieńskich. Fot. Płk T.Krząstek.

Aleksandr Ladoshka opowiedział historię pałacu i Księstwa Łowickiego od XIV wieku. Wymienił prymasów, czyją rezydencją był pałac, jak i również kim byli jego właścicieli po straceniu przez RP niepodległości. Byli to:  Marszałek Francji Louis Davout oraz brat cara Aleksandra I – Wielki Książę Konstanty, Namiestnik Królestwa Polskiego. Ukazał styl architektoniczny pałacu i jego zmiany od początku do dnia dzisiejszego. Dowiedzieliśmy się również , że obecnie pałac należy do Instytutu Ogrodnictwa. Dzięki doktorowi D. Kolbai dowiedzieliśmy się o ciekawostce istnienia „świata Apple” w Skierniewicach a pułkownik Krząstek wspomniał o wybitnym polskim naukowcu-sadowniku profesorze K. Pieniążku i jego bracie.

O godzinie 10:43 wyruszyliśmy do Łodzi. Kolejny komunikat w autokarze wygłosił Vitalii Voitsekhovskyi. Zapoznaliśmy się ze słynnym festiwalem kulturalnym w Łodzi –  Festiwal Łódź Czterech Kultur. To wydarzenie kulturalne odbywa się co roku we wrześniu  od roku 2010. Jest kontynuacją organizowanego w latach 2002–2009 Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Nazwa festiwalu odnosi się do czterech kultur, które wywarły wpływ na historię Łodzi: niemieckiej, żydowskiej, polskiej oraz rosyjskiej. Jest wydarzeniem interdyscyplinarnym – łączy bowiem elementy teatru, literatury, filmu, muzyki oraz sztuki wizualnej.

Organizatorem drugiej (2011) i trzeciej (2012) edycji było Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. W latach 2013–2016 organizacją zajęło się Muzeum Miasta Łodzi. Od końca 2016 (czyli od edycji w 2017) ponownie organizatorem stało się Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. W 2017 roku zmieniono nieco dotychczasową ściśle autorską formułę festiwalu, zastępując jednego dyrektora artystycznego zespołem kuratorskim.

Zostaliśmy poinformowani również o tym, że festiwal zainaugurował koncert Israel Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Zubina Mehty. Twórcą orkiestry był polski skrzypek żydowskiego pochodzenia – Bronisław Huberman. Goście Festiwalu mogli zobaczyć jeszcze m.in. występy dwóch grup teatralno-cyrkowych z Rosji i Niemiec. W programie nie zabrakło także wystaw i paneli dyskusyjnych. Większość imprez odbywało się w halach oraz specjalnych namiotach ustawionych na terenie Manufaktury w dawnej fabryce Izraela Poznańskiego.

Następnie przez  Andriya Kutsyka został zaanonsowany komunikat na temat „Łódź podczas II wojny światowej”. Łódź została zajęta przez wojska niemieckie 8 września 1939 r. Początkowo Łódź znalazła się w  rejencji kaliskiej , ale już z początkiem 1940 r. otrzymała niemieckie prawa miejskiego samorządu oraz uprawnienia miasta wydzielonego.

W dniach 9 i 10 listopada 1939 r. okupanci przeprowadzili tzw.  Intelligenzaktion Litzmannstadt  będącą regionalną częścią akcji przeprowadzonej przez Niemców w całej okupowanej Polsce w ramach tzw. Intelligenzaktion  – „Akcji Inteligencja”. W  lasach lućmierskich (Lućmierz-las) rozstrzelano ok. 500 osób, a do grudnia wymordowano w nich około 1500 intelektualistów, urzędników oraz duchownych. Nazistowska administracja izolowała całą żydowską ludność miasta (ok. 160 tys. osób) w getcie utworzonym formalnie w lutym 1940 r. na  Bałutach w północnej, najbardziej zaniedbanej dzielnicy. W 1941 wysiedlono do niego Żydów z okolicznych wsi i miasteczek, oraz 20 000 Żydów z Europy Zachodniej. W sumie przez łódzkie getto przeszło około 200 000 ludzi.

W wyniku okupacji niemieckiej liczba ludności miasta zmniejszyła się do 488 284 (styczeń 1945), wobec 680 000 (według stanu na 1 września 1939). Zdobycie Łodzi przez wojska Armii Czerwonej nastąpiło 19 stycznia 1945 roku w ramach operacji wiślańsko-odrzańskiej.

W drodze  pomiędzy Skierniewicami a Łodzią wysłuchaliśmy kilka ciekawych informacji na temat Łodzi ze strony  profesora H.Siemianczuka. Mianowicie, że język rosyjski w Łodzi był językiem międzynarodowej komunikacji do pierwszej wojny światowej. Fenomen tego miasta zdaniem profesora polega na tym, że jest niezwykłym skupiskiem różnorodnych kultur. Równocześnie zaznaczył on,  że się boi tego miasta, prawdopodobnie przez to , że dosyć często gubi się w Łodzi.

Po wystąpieniu profesora Siemienczuka  doktor Kolbaia zapowiedział, że zobaczymy charakterystyczne dla Łodzi niskie budynki, zwłaszcza wzdłuż unikatowej ulicy Piotrkowskiej. Również doktor Kolbaia skierował w stronę studentów pytanie, lecz adresaci byli bardzo zmęczeni i wykazali się martwą ciszą. W związku z brakiem odpowiedzi na pytanie, doktor reagując wskazał. że: „Arystokracja nie śpi nigdy”. Było jednak już piekielnie gorąco, dosłownie  żar lał się z nieba.

Następnie wysłuchaliśmy istotną informację od Pana Pułkownika, iż po zakwaterowaniu się w hotelu spotykamy się na recepcji o godzinie 13:30 i dalej idziemy zorganizowaną grupą na ulice Piotrkowską.

O godzinie 12:20 za oknami autobusu pojawił się budynek o nazwie Hotel Mazowiecki przyszłe miejsce zamieszkania uczestników objazdu naukowego. Wkrótce zaczęliśmy  się wypakowywać.  Największym bagaż miał  płk Krząstek- podobno tak jest co roku. Wszyscy się zastanawiali co pułkownik ma w tym wielkim, czarnym ,,czemodanie’’. Wkrótce jego tajemnica zaczęła się powoli wyjaśniać. Zaczęło się od miłej dla studentów niespodzianki.

Uczestnicy po przybyciu do Łodzi przy hotelu Mazowiecki. Fot. Olga Chizhevskaya.

Każdy z uczestników objazdu  otrzymał turystyczne, firmowe granatowe plecaki z logo SEW, mapy Łodzi, długopisy oraz notatniki. Wszystko to bardzo nam się przydało później.

O godzinie 13:30 zgodnie z planem wyruszyliśmy w stronę słynnej ulicy Piotrkowskiej. Minęliśmy ulicę por. S. Pogonowskiego.

„A kiedy będziemy jedli obiad?”- zapytał jeden ze studentów.

„Słuchajcie mnie, właśnie idziemy!” – odpowiedział  pułkownik.

W drodze do ulicy Piotrkowskiej na  Uczestnicy zobaczyli dom przy ulicy Andrzeja Struga 43, w którym Julian Tuwim zamieszkiwał  przez kilka lat na trzecim piętrze.

Przed domem w którym zamieszkiwał Julian Tuwim. Ulica Andrzeja Struga 43.Fot. Olga Chizhevskaya

Po przerwie obiadowej w ten bardzo gorący  dzień czekając na pozostałych uczestników  pułkownik Krząstek powiedział, że musimy to przetrwać i przytoczył słynną dewizę lotniczą „miłość wymaga ofiar ”. Nikt ze studentów nie ośmielił się podważyć tej historycznej lotniczej dewizy. W tej części objazdu ,,dowodzenie’’ przejął dr Kolbaia, który mieszkał kilka lat w Łodzi po przybyciu z Gruzji i w związku z tym zna dobrze miasto.

Punktualnie o godzinie 16:00 rozpoczął wygłaszanie komunikatu kolega Aleksandr Ladoshka na temat: Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy. Pokazał nam na jakim odcinku ulicy Piotrkowskiej jest Aleja Gwiazd. Opowiedział o autorze idei, jak i również o ludziach, którzy taką gwiazdę przyznają. Wymienił aktorów i oraz całą liczbę  gwiazd umieszczonych na alei. Opowiedział o ważniejszych reżyserach kina polskiego. Dowiedzieliśmy się, że pierwsza mosiężna gwiazda – dla aktora

Aleksandr Ladoshka podczas wygłaszania komunikatu na temat Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy na ulicy Piotrkowskiej.

Andrzeja Seweryna- została wmurowana 28 maja roku 1998. Po stronie parzystej (wschodniej) znajdują się gwiazdy reżyserów i operatorów, natomiast po stronie nieparzystej (zachodniej) – aktorów. Decyzję o wmurowaniu kolejnej gwiazdy podejmuje kapituła złożona z łódzkich artystów i ludzi związanych z kulturą. Od 4 czerwca 2018 roku operatorem Łódzkiej Alei Gwiazd jest Narodowe Centrum Kultury Filmowej w Łodzi, w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO.

Następny komunikat został wygłoszony przez  Antona Vasiljeu. Dotyczył on historycznej i najpiękniejszej ulicy Piotrkowskiej. Piotrkowska to najbardziej reprezentacyjna ulica Łodzi. Biegnąc na długości 4,2 km jest to najdłuższy deptak w Polsce. Ponieważ w Łodzi nie było placów, rynków, ani starego miasta, Piotrkowska stanowiła serce tego miasta, które kształtowało się według amerykańskiego układu urbanistycznego. Dzisiaj to wizytówka Łodzi i ważny składnik marki miejskiej.

Wkrótce wyruszyliśmy do ławeczki Tuwima gdzie komunikat wygłosiła Marianna Shpak. Opowiedziała ona o J. Tuwimie, jego twórczości i zasługach kulturalnych dla Łodzi,  o Ławeczce Tuwima, jako o  jednej z najpopularniejszych atrakcji turystycznych miasta. Nie ma nic dziwnego w tym, że administracja i mieszkańcy miasta upamiętnili poetę na słynnej ulicy Piotrkowskiej. W twórczości jednej z najwybitniejszych postaci literatury polskiego dwudziestolecia międzywojennego Łódź odegrała znaczącą rolę. Szybko rozwijające się przemysłowe miasto, gdzie właśnie się urodził Tuwim, odpowiadało treści i strukturze ówczesnej poezji.

Anton Vasiljeu w trakcie wypowiadania komunikatu z Yulią Shabatiną na ulicy Piotrkowska. Fot. Olga Chizhevskaya.

Andriy Kutsyk wygłosił komunikat na temat słynnego zabytku – kamienicy Gutenberga lat 70 XIX wieku. Dowiedzieliśmy się, że to była najpiękniejsza kamienica w ramach konkursu wśród wszystkich polskich kamienic. Zabytkowa kamienica znajdująca się w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 86, należała pierwotnie do Jana Petersilge. Kamienica została zbudowana w 1896 r. według projektu architektów – Kazimierza Pomian-Sokołowskiego i Franciszka Chełmińskiego. Budynek ma eklektyczną elewację – łączy elementy neogotyku, neorenesansu, baroku i secesji. Jest bogato ornamentowana. W fasadzie dominującym jest środkowy wykusz ze szczytem ozdobionym wolutami. W latach 1972–1973 w piwnicy Klub Związku Polskich Artystów Plastyków działała Galeria Adres. Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/71 z 20.01.1971.

Andriy Kutsyk podczas wygłoszenia komunikatu przy kamienicy Gutenberga. Fot. Olga Chizhevskaya.

Szczególnie ciekawy temat dotyczący wybitnych przedstawicieli literatury polskiej przedstawił w komunikacie  Denis Akulicz. Wypowiedź zaczął od wybitnego polskiego poety Juliana Tuwima – tłumacza poezji, autora literatury dla dzieci, współzałożyciela grupy literackiej. Jego siostra, Irena Tuwim – tłumaczka literatury dla dzieci, przetłumaczyła na język polski m.in. książki „Kubusia Puchatka”. Również dowiedzieliśmy się, że w  Łodzi urodził się  Marian Piechal – polski tłumacz i autor literatury dla dzieci. Stefan Jaracz – pisarz, publicysta, aktor i założyciel warszawskiego teatru Ateneum oraz członek organizacji patriotyczno-radykalnej „Promieniści”.

Kufer Reymonta w Łodzi a również sam Władysław Stanisław Reymont – polski pisarz, prozaik i nowelista, laureat nagrody Nobla, jeden z głównych przedstawicieli realizmu Polskiego związany też z Łodzią. W Łodzi urodził się Jerzy Kosiński – amerykański pisarz pochodzenia polsko-żydowskiego. Powieści Kosińskiego w latach 80-90x pojawiały się na liście bestsellerów „New York Timesa” i zostały przetłumaczone na ponad 30 języków, a ich łączna sprzedaż w 1991 roku szacowana była na 70 milionów egzemplarzy. 2-3 maja 1991 roku popełnił samobójstwo. Kolejną rzecz, którą Pan Denis omówił była – Nagroda Literacka miasta Łodzi. Nagrodę literacką miasta otrzymał Aleksander Świętochowski a później Zofia Nałkowska, która m.in. mieszkała w Łodzi. Nasi wykładowcy mieli jeszcze niedosyt. Pułkownik pytał o małżeństwo Brandysów, jakie tematy podejmowali w twórczości literackiej. Dr Kolbaia pytał o słynnych literatów, których twórczość posłużyła do realizacji wielkich dzieł kinematograficznych. Denis musiał się mocno gimnastykować i w chwilach krytycznych wspomagać swoim laptopem.

Mieliśmy jeszcze w planie spacer do placu Wolności żeby zobaczyć pomnik Tadeusza Kościuszki i szarfą w barwach  narodowych Ukrainy. Niestety  nagle niebo zrobiło się ciemnogranatowe i przyszła potężna burza z piorunami. Dzień pracy został zakończony i każdy po burzy wracał do hotelu samodzielnie. W pokojach rozpoczęło się nowe życie twórcze- oczywiście dyskusje co będzie  i jak będzie jutro. Przygotowania do wygłoszenia referatów i komunikatów.

Pułkownik Krząstek powiedział na początku drugiego dnia objazdu, że jeszcze o godz. 5.00 słyszał głosy dyskutantów niedaleko swojego pokoju, nawet takie mu jakby znajome ale to nie byli nasi studenci. Niestety szybko musieliśmy kończyć spotkania w podgrupach bo czekał nas ciężki piątek.

Koniec pierwszego dnia objazdu naukowego.

Cytaty dnia od opiekunów naukowych oraz studenta:

„ arystokracja nie śpi nigdy”- dr Kolbaia

„boje się tego miasta” (w domniemaniu chodzi o Łódź ) -prof. Siemianczuk

„ miłość wymaga ofiar” -pułkownik

„a kiedy będzie obiad?”- student Aleksandr Ladoshko

Ciąg dalszy nastąpi… (1/4)